Lars Tunbjörk

Το έργο των καλλιτεχνών μοιάζει με τους ίδιους τους καλλιτέχνες, είναι καθρέφτης τους που αντανακλά την ψυχοσύνθεσή τους, μερικές φορές μέχρι το τέλος. Ο Lars Tunbjörk, γεννημένος στο Boras της Σουηδίας στις 15 Φεβρουαρίου 1956, έφυγε από τη ζωή στις 8 Απριλίου 2015. Η πόλη στην οποία ζούσε ενέπνευσε το μεγαλύτερο μέρος του έργου του και από μερικούς θεωρείται ένας από τους πλέον σημαντικούς εκπροσώπους της σύγχρονης έγχρωμης φωτογραφίας.

Τα πρώιμα έργα του είναι εμπνευσμένα από τους σουηδούς φωτογράφους όπως ο Christer Strömholm, όμως, σύντομα, και με την επιρροή αμερικανών φωτογράφων όπως ο Stephen Shore και o William Eggleston ανακάλυψε το δικό του στυλ. Αφήνοντας πίσω την ασπρόμαυρη φωτογραφία, δημιούργησε την προσωπική του υπογραφή μέσα από τις εξαιρετικά ζωντανές έγχρωμες φωτογραφίες ντοκουμέντου. Μέσα από τις φωτογραφίες του παρουσίαζε τη σουηδική κοινωνία και τις ειρωνείες της σύγχρονης ζωής σε όλο τον κόσμο.

Η πρώιμη σειρά του με τίτλο “Landet Utom Sig” (1993), ήταν μια διεισδυτική απεικόνιση των διακοπών της σύγχρονης ευρωπαϊκής ζωής. Το έργο αυτό θεωρείται η αρχή της επιδίωξής του να φωτογραφίζει τις παράλογες δυσαρμονίες μιας κοινωνίας που επιδιώκει την ευχαρίστηση.

Χρησιμοποιούσε το μέσω της φωτογραφία με καινοτόμους τρόπους, έτσι ώστε να οικοδομήσει χαλαρές αφηγήσεις, μέσα από τις οποίες θα επιδείκνυε το έργο του. Οι εικόνες του Tunbjork καταδεικνύουν τις πιο κοσμικές και παράλογες πτυχές της σύγχρονης ζωής με ένα σουρεαλιστικό τρόπο, χρησιμοποιώντας το σκληρό φως του φλας στη φωτογραφία, κάτι που χαρακτήρισε το προσωπικό του στυλ και επηρέασε μια ολόκληρη γενιά φωτογράφων μετά από αυτόν. Ποτέ δεν χρησιμοποίησε το φως για εφέ, αλλά το χρησιμοποίησε έτσι ώστε να τονίσει τα χρώματα και να ενισχύσει τις βαρετές λεπτομέρειες της καθημερινότητας. Ό,τι είχε να κάνει με την φωτογραφία ντοκουμέντου (με την έννοια της τεκμηρίωσης), τα προάστια ή τους χώρους γραφείων, το φωτογράφιζε με τρόπο αποκαλυπτικό μέσω μιας ψυχρής, σαφής ειλικρίνειας και με μια αίσθηση του μαύρου χιούμορ. Αν μη τι άλλο, σίγουρα υπήρξε «ένας οξυδερκής παρατηρητής της σύγχρονης ζωής»¹.

Με τις έγχρωμες φωτογραφίες του δημιούργησε ένα οξύ πορτρέτο της Σουηδίας, που αντιπροσωπεύεται μέσω του κόσμου των επιχειρησιακών γραφείων, την ομοιομορφία, τις μικροαστικές γειτονιές, την παραδοξότητα μιας πόλης στα πρόθυρα του Αρκτικού Κύκλου και την κατάσταση των περιθωριοποιημένων πληθυσμών σε ένα έθνος που επαινείται για το σύστημα της κοινωνικής του προστασίας.

Ο Tunbjork χρησιμοποίησε επίσης τη φωτογραφία για να μιλήσει για τα σκοτεινά σημεία της δικής του ζωής και φυσικά για να καταδείξει τον προσωπικό τρόπο θέασης του κόσμου. Ειδικά στην σειρά Vinter, φωτογράφισε το δικό του αγώνα με την κατάθλιψη που υπέστη μετά από μια καρδιακή προσβολή. Στο βιβλίο αυτό, δίνει μια εικόνα της γενέτειρά του και των κατοίκων της, και τελικά στρέφεται προς τα μέσα, προς τον ίδιο του τον εαυτό για να αποκαλύψει τα δικά του σημάδια μέσω μιας φωτογραφίας του ραμμένου μετά την επέμβαση στήθους του.

Ο Lars Tunbjörk έχει εκθέσει τα έργα του σε όλο τον κόσμο (Γερμανία, Ρωσία, Νησί, Αγγλία, Σουηδία, Ιαπωνία, Γαλλία). Το 2009 πήρε μέρος στο PhotoPhnomPenh Festival στην Καμπότζη, στη διάρκεια του οποίου κάποιες από τις φωτογραφίες του εκτέθηκαν προκειμένου να εκπροσωπήσει τη Σουηδία. Η τελευταία έκθεση πραγματοποιήθηκε στην Τουλούζ το 2013, όπου ο Lars Tunbjörk παρουσίασε τις σειρές I Love Boras, Office και Vinter. Οι φωτογραφίες του ανήκουν σε πολλές συλλογές μεγάλων μουσείων από το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης και της Στοκχόλμης, έως και το Centre Pompidou, το Maison Européenne de la Photographie στο Παρίσι και στα μουσεία φωτογραφίας στη Δανία και τη Νορβηγία. Στη Νέα Υόρκη εκπροσωπούνταν από την Paul Amador Gallery. Ήταν μέλος της L'Agence Vu για σχεδόν 20 χρόνια και εργάστηκε ως φωτογράφος για το The New York Times Magazine.

Είχε κυκλοφορήσει περισσότερα από 10 βιβλία φωτογραφιών, ανάμεσα στα οποία το Office (Editions Journal, 2002), Home (Steidl, 2003), Vinter (Steidl, 2007), I Love Boras (Steidl, 2007) και Every Day, (Diaphane, 2012).

Η τελευταία του δουλειά υπήρξε η σειρά Going Mobile (2014), στην οποία καταγράφει τη ζωή των πληθυσμών που επέλεξαν να ζουν σε τροχόσπιτα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

¹χαρακτηρισμός των Martin Parr και Gerry Badger μετά την έκδοση του Office.