από τη camera obscura στην DSLR
Ο σκοτεινός θάλαμος ή Camera Obscura (στα Λατινικά camera σημαίνει αίθουσα – δωμάτιο, ενώ obscura σημαίνει σκοτεινό) είναι μία οπτική συσκευή (ίσως το απλούστερο οπτικό όργανο) που προβάλλει το είδωλο του περιβάλλοντος χώρου σε μία οθόνη και ήταν μία από τις εφευρέσεις που οδήγησαν στη φωτογραφία και τη φωτογραφική μηχανή.
Σε ένα φωτοστεγανό δωμάτιο ανοίγουμε μία πολύ μικρή οπή σε μια επίπεδη επιφάνειά. Οι ακτίνες του φωτός που εισέρχονται μέσα από την οπή απεικονίζουν στην απέναντι πλευρά ένα αντεστραμμένο είδωλο του εξωτερικού κόσμου.
Η πρώτη αναφορά στην αρχή λειτουργίας του "σκοτεινού θαλάμου" έγινε από τον Mozi (Mo - Ti) (470 - 390 π.Χ.), έναν Κινέζο φιλόσοφο και ιδρυτή του μοϊσμού (Mohism). Λίγο αργότερα. αιώνα όταν ο Αριστοτέλης περιέγραψε την ευθύγραμμη μετάδοση του φωτός και ανάφερε τις βασικές αρχές της camera obscura (σκοτεινό δωμάτιο).
Στην διάρκεια των χρόνων όμως, αυτό σκοτεινό δωμάτιο εξελίχθηκε και έφτασε στην σημερινή του μορφή που μας παρέχει πληθώρα επιλογών και αυτοματισμών.
Η μεγαλύτερη ίσως εξέλιξη αλλά και αναγκαστική λόγω της ραγδαίας εξέλιξης των ηλεκτρονικών υπολογιστών ήταν η μετάβαση της αποτύπωσης της εικόνας από την φωτοευαίσθητη επιφάνεια του φιλμ στον ψηφιακό αισθητήρα.
Και επειδή πάντα η εξέλιξη της φωτογραφικής μηχανής εξαρτιόταν από την εξέλιξη της τεχνολογίας πολύ πιθανό να δούμε στο μέλλον πολλές άλλες δυνατότητες και αυτοματισμούς που ακόμη δεν έχουμε φανταστεί.
Η αρχή λειτουργίας μιας σύγχρονης φωτογραφικής μηχανής βασίζεται πάνω στις ίδιες αρχές με την camera obscura. Μερικά από τα βασικά μέρη μιας σύγχρονης φωτογραφικής μηχανής είναι τα εξής:
α) ο φακός, ο οποίος συλλέγει το φως και σχηματίζει το είδωλο πάνω στο φιλμ ή στον αισθητήρα της ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής.
β) ο φωτοφράκτης ή κλείστρο είναι ο μηχανισμός που χρησιμεύει στο να ρυθμίζουμε το χρόνο έκθεσης του φιλμ στο φως.
γ) το φιλμ που είναι μια επιφάνεια επιστρωμένη από φωτοευαίσθητες χημικές ουσίες, πάνω στην οποία αποτυπώνεται η εικόνα
ή ο ψηφιακός αισθητήρας που είναι ένα τσιπ το οποίο μετατρέπει το φως σε ηλεκτρική ενέργεια.
δ) το σύστημα σκόπευσης που μας επιτρέπει να παρατηρούμε το κάδρο της φωτογραφίας. Η σκόπευση μπορεί να γίνει είτε απ’ ευθείας είτε μέσω καθρέπτη.
και ε) το σκοτεινό κουτί που χρησιμεύει στη δημιουργία του ειδώλου και στο οποίο περιέχονται όλα τα παραπάνω.
Το μέγεθος του συνδέεται άμεσα με το μέγεθος ή το φορμά του φιλμ ή του αισθητήρα που αυτό με τη σειρά του επηρεάζει το είδος της φωτογραφίας για το οποίο σχεδιάστηκε η φωτογραφική μηχανή.
Σήμερα υπάρχουν πολλοί τύποι φωτογραφικών μηχανών, που μπορούμε να τις ταξινομήσουμε ανάλογα με τις διαστάσεις του αισθητήρα ή φιλμ που χρησιμοποιούν, το τρόπο σκόπευσης ή εστίασης ή σε μηχανές για ιδικές χρήσεις (Pinhole, μηχανές με φιλμ στιγμιαίας εμφάνισης (Polaroid - Fujifilm) κ.λ.π.