Ιστορίες εγκλεισμού

23 Μαρτίου 2020: Πρώτη μέρα από τον δεκαπενθήμερο (τουλάχιστον) υποχρεωτικό εγκλεισμό στα σπίτια μας – μέτρο για την πρόληψη εξάπλωσης του Κορονοϊού. Υπόλοιπο: 14 μέρες.

Παρατηρώ το βλέμμα μου το οποίο αρχίζει να εστιάζει σε μικρά σημεία αντικειμένων του σπιτιού. Στη γωνία του καναπέ, στα πόδια του τραπεζιού, στο πόμολο της πόρτας. Η εικόνα τεμαχίζεται. Υπάρχουν μόνο μέρη. Το σύνολο χάνεται. Η οπτική συρρικνώνεται. Είναι άραγε ένας τρόπος να πω στον εαυτό μου ότι ανοίγοντας με αργούς ρυθμούς το βλέμμα, κάθε στιγμή θα έχω τη δυνατότητα να αντικρίζω κάτι καινούριο; Από το μυαλό μου περνούν αφηγήσεις θεραπευόμενων που έχουν βιώσει ακούσιο εγκλεισμό σε ψυχιατρικές κλινικές. Πως να μοιάζει αυτή η ακραία αποστέρηση; Ποια εικόνα θα την περιέγραφε;

Το βλέμμα μου επανέρχεται συνέχεια σε ένα μέρος του καλοριφέρ. Φαντάζομαι ανάμεσα στα κενά του, σφηνωμένη μία ουκρανική κούκλα που έχω πάνω στο τραπέζι… Κάπως έτσι δημιουργείται η πρώτη εικόνα στο μυαλό μου και οι πρώτες σκέψεις γι’ αυτό το πρότζεκτ με θέμα τις επιπτώσεις του εγκλεισμού. Κάθε φωτογραφία-τραβηγμένη μέσα στο σπίτι μου-θα εξιστορεί και ένα βίωμα εγκλεισμού. Έναν εγκλεισμό, όπως μπορώ να τον καταλάβω και να τον νιώσω, από αφηγήσεις ανθρώπων που τον βίωσαν, από βιβλία και από ταινίες. Έναν εγκλεισμό σκληρό, ολοκληρωτικό, τραυματικό, που αφήνει για πάντα ένα ίχνος στην ψυχή. Όσο για τον δικό μου δεκαπενθήμερο εγκλεισμό… η εξαίρεση με αριθμό 6 (κίνηση με κατοικίδιο ζώο), μου επέτρεψε να δω πολύ ουρανό.

Ατέρμονη επανάληψη

Μία από τις συνθήκες του εγκλεισμού είναι η επαναληψιμότητα και η ανάγκη να υπερβώ τον χρόνο, να τον ξεπεράσω. Ο Χρόνης Μίσσιος περιγράφει αυτή τη βασανιστική μάχη με τον χρόνο «…σπρώχνουμε τις ώρες και τις μέρες σα να μας είναι βάρος, και μας είναι βάρος, γιατί δε ζούμε, κατάλαβες; Όλο κοιτάμε το ρολόι, να φύγει κι αυτή η ώρα, να φύγει κι αυτή η μέρα, να έρθει το αύριο, και πάλι φτου κι απ' την αρχή».

Εγώ και ο εαυτός μου

Η κατασκευή ενός μη σχεσιακού εαυτού είναι μία φυσική συνέπεια του εγκλεισμού. Συγκροτείται ένα υποκείμενο όπου η μόνη αντανάκλαση που μπορεί να δει, είναι εκείνη του εαυτού του. Ένας ψυχισμός αποκομμένος είναι ένας ψυχισμός σε σύγχυση. Πέρα από την αντανάκλασή μου στον καθρέφτη, είναι αναγκαία και η αντανάκλασή μου στα μάτια των άλλων, για να συγκροτήσω κάτι παραπάνω από τη μορφή της φιγούρας μου. Για να υπάρξω.

Κενό

Στρυμωγμένη ανάμεσα σε άχρωμους τοίχους και έχοντας χάσει πολλά, προσπαθώ να μη χάσω εμένα. Έξω, κανείς. Ένα εσωτερικό κενό όλο και μεγαλώνει. Μέσα, σχεδόν κανείς.

Βουβές κραυγές

Ακολουθούν κραυγές αγωνίας, εγκατάλειψης, μοναξιάς. Αλλά κραυγές χωρίς ήχο αφού κανείς δεν είναι εκεί να τις ακούσει. Ο ¨άλλος¨ δεν υπάρχει, δε συν-παρίσταται.

Η ζωή…κάπου εκεί έξω..

Στην πορεία, φτάνω να ξεχάσω πώς είναι να ζει κανείς. Αν είμαι τυχερή-ή και άτυχη-βρίσκω μια χαραμάδα….

…και παρατηρώ από μακριά όλα τα χρώματα εκεί έξω, τα οποία δημιουργούν μία θλιβερή αντίθεση με τη δική μου ασπρόμαυρη ζωή. Νιώθω ότι απουσιάζω τόσο πολύ «που μοιάζει σαν από πάντα και μία μέρα» [James Riley].

Κατακερματισμός εαυτού

Τελικά διαλύομαι σε κομμάτια. Οι διάφορες πτυχές μου δε μπορούν να συντεθούν. Το παζλ δε μπορεί να ολοκληρωθεί γιατί κάποια κομμάτια χάθηκαν και άλλα, με τον καιρό, έχουν φθαρεί. Δυσκολεύομαι να αναγνωρίσω και την ίδια μου την εικόνα.

Ιδρυματισμός

Φτάνει η μέρα που μπορώ να βάλω το χέρι μου στην πόρτα, να γυρίσω το κλειδί και, ανοίγοντας, να δω όλα αυτά τα χρώματα από κοντά. Αξίζει όμως την αναστάτωση μία τέτοια κίνηση; Αφού ένα κάποιο χρώμα φαίνεται να το βρήκα και δω μέσα.

…Τι ωραία λουλούδια! Μαραμένα μεν, αλλά λουλούδια.