Η παγίδα λειτούργησε

Φωτογραφία άρθρου
· Φωτοφιλοσοφικά // Δημοσίευση: 09 Οκτ 2012

με αφορμή την πρόσφατη έκθεση φωτογραφίας του Σπύρου Ζερβουδάκη

Όλα ξεκίνησαν στο μυαλό του φωτογράφου. Μια στιγμή σύμπτωσης δύο κόσμων ήταν αρκετή για να γεννηθεί μέσα του η ιδέα της δημιουργίας ενός τρίτου κόσμου, εντελώς νέου. Ίσως κάποιος άλλος να είχε αρκεστεί στο να φωτογραφήσει τα εντυπωσιακά γυάλινα ενυδρεία ή τους επισκέπτες μπροστά από αυτά. Σίγουρα θα υπήρχε ενδιαφέρον υλικό και στις δύο περιπτώσεις. Θα μπορούσε να «παίξει» με την κίνηση των υδρόβιων όντων, τα χρώματα ή ακόμα, με τις αντιδράσεις των θεατών, τις αντανακλάσεις τους πάνω στα τζάμια. Θα μπορούσε να σχολιάσει το «εντός» και το «εκτός» είτε αυτό αφορούσε το φυσικό περιβάλλον των δύο ειδών, θαλασσινών και στεριανών, είτε τον εγκλεισμό των μεν απέναντι στην ελευθερία των δε, κρατώντας το καθένα στο στοιχείο που του ορίστηκε. Όμως δεν το έκανε, γιατί δεν του έφτανε. Προτίμησε αντί για παρατηρητής, συμμετέχων ή σχολιαστής να γίνει δημιουργός ενός σουρεαλιστικού σύμπαντος, όπου υδρόβια και χερσαία όντα συμβιώνουν και αλληλεπιδρούν.

Το εγχείρημα ήταν σαφώς δύσκολο και απαιτούσε εκτός από υπομονή, ταχύτητα και ευφυΐα. Έτσι, ο φωτογράφος έγινε κυνηγός, στήνοντας μια έξυπνη παγίδα και περίμενε τα «θηράματα» να μπουν στο ήδη επιλεγμένο κάθε φορά κάδρο του. Μετά από αρκετό καιρό και ασφαλώς πολλές απόπειρες, η συγκομιδή αποδείξεων για την ύπαρξη ενός σύμπαντος, όπου ψάρια, οστρακοειδή, μαλάκια, θαλάσσια θηλαστικά και άνθρωποι συνυπάρχουν, ήταν τυπωμένη στο χαρτί. Μια σειρά ασπρόμαυρων φωτογραφιών, "καθαρών", χωρίς κάποια ψηφιακή επεξεργασία, μας καλούσαν να ταξιδέψουμε σ’ αυτό το εξωπραγματικό σύμπαν όπου υδρόβιοι θεοί δέχονται ανθρωποθυσίες, άνθρωποι εμφανίζονται ως δια μαγείας σε σημεία που δεν θα περίμενε κανείς, αναπνέουν κάτω από το νερό, γίνονται αβαρείς, αναμετρούνται οπτικά με χελώνες, αγγίζουν χταπόδια, ονειρεύονται, αλλά και πρωταγωνιστούν στα όνειρα άλλων. Κοιτάζοντας τις εικόνες αυτές, τις βυθισμένες στο σκούρο φόντο, «ακούει» κανείς το βουητό της υδάτινης σιωπής, διακρίνει τη συνεχή κίνηση και αλλαγή στις ρευστές και χωρίς σαφή περιγράμματα μορφές, αναρωτιέται διαρκώς για το τι συμβαίνει και πού και, κυρίως, έρχεται στη θέση του «έγκλειστου» ακόμη και χωρίς τη θέλησή του. Τα υπόλοιπα, μοιραία έπονται.

Το μυαλό του Σπύρου Ζερβουδάκη, διψά για εγκεφαλικές προκλήσεις όσο λατρεύει και τα πιο αλλόκοτα δημιουργήματα της φαντασίας. Υπηρετώντας έναν φορμαλισμό που έχει ως στόχο την εικονοποίηση του εσωτερικού του κόσμου, καταφέρνει με αυτή τη δουλειά - μια από τις αντιπροσωπευτικότερες, όχι μόνο του ύφους αλλά και του χαρακτήρα του - να δομήσει ένα σουρεαλιστικό έργο χρησιμοποιώντας ρεαλιστικά υλικά με μεγάλη επιτυχία. Ταυτόχρονα, κατορθώνει να ιντριγκάρει τη νοημοσύνη, αλλά και την ευαισθησία του θεατή. Σε αυτό το τελευταίο, συμβάλλει και η επιλογή της αφαίρεσης του χρώματος. Η αισθητική απόλαυση περιορίζεται προς χάριν της εγκεφαλικής, με σκοπό την προβολή του μηνύματος που ο θεατής καλείται να αναγνωρίσει ή ακόμη και να επινοήσει κατά το δοκούν, ελεύθερος στην επιλογή του, αλλά όχι στην αδιάφορη θέαση. Η τελευταία και μοναδική εικόνα με χρώμα, μια εικόνα προσγείωσης στην πραγματικότητα, ολοκληρώνει αυτή ακριβώς την πρόθεση του φωτογράφου.

Η έκθεση φωτογραφίας του Σπύρου Ζερβουδάκη «ΠΑΓΙΔΑ–TRAP», της οποίας επιμελητές είναι ο Ιωάννης Αρχοντάκης και ο Γιάννης Στρατουδάκης, φιλοξενείται στο Μουσείο Αλιείας Κολυμβαρίου Χανίων, από τις 29 Σεπτεμβρίου έως τις 30 Οκτωβρίου 2012.

Ο Σπύρος Ζερβουδάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1967. Σπούδασε Μαθηματικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά στο Πολυτεχνείο Κρήτης. Ξεκίνησε την ενασχόλησή του με τη Φωτογραφία παρακολουθώντας μαθήματα στον Φωτογραφικό Όμιλο του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συνέχισε παρακολουθώντας διεθνή σεμινάρια και διαλέξεις. Από το 1995 είναι μέλος της Λέσχης Φωτογραφίας & Κινηματογράφου Χανίων και σήμερα συμμετέχει στο Διοικητικό της Συμβούλιο. Έχει παρουσιάσει το φωτογραφικό του έργο σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει βραβευτεί η δουλειά του σε πανελλήνιους και διεθνείς διαγωνισμούς. Έργα του βρίσκονται στο «Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Ελαιουργείον» και σε ιδιωτικές συλλογές εντός και εκτός Ελλάδας. Ζεί, εργάζεται και δημιουργεί στα Χανιά της Κρήτης.