συνέντευξη με τον Κωνσταντίνο Γδοντάκη
Ο Κωνσταντίνος Γδοντάκης γεννήθηκε το 1988 στα Χανιά, όπου ζει και εργάζεται. Ξεκίνησε να ασχολείται με τη φωτογραφία το 2011, όταν αγόρασε την πρώτη του φωτογραφική μηχανή. Έχει παρακολoυθήσει διαλέξεις, σεμινάρια και workshops που διοργάνωσε η Λέσχη Φωτογραφίας και Κινηματογράφου Χανίων (Λε.Φ.Κι.), της οποίας είναι μέλος από το 2012.
Υλικό με τη δουλειά του έχει δημοσιευτεί στο διαδίκτυο και φωτογραφικά περιοδικά, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει παρουσιάσει φωτογραφίες του σε μία ατομική έκθεση και αρκετές ομαδικές. To 2014 έγινε μέλος του φωτογραφικού group OramaPhotos.Την ίδια χρονιά, επιλέχθηκε για να συμμετάσχει στην έκθεση Νέων Ελλήνων Φωτογράφων, στο πλαίσιο των Φωτογραφικών Συναντήσεων Κυθήρων και απέσπασε τιμητικό έπαινο για την ενότητα "Malplena Tempo".
Πότε και πώς ξεκίνησες να ασχολείσαι με την φωτογραφία;
Αγόρασα την πρώτη μου φωτογραφική μηχανή το 2011, επιστρέφοντας από ένα ταξίδι στην Αίγυπτο, το πρώτο μου εκτός Ευρώπης. Από παιδί ονειρευόμουν να μπορέσω να ταξιδέψω μεγαλώνοντας, επηρεασμένος από τα ντοκιμαντέρ που έβλεπα. Με εξίταρε πάντα το γεγονός ότι ταξιδεύοντας μπορώ να ανακαλύπτω καινούριες πτυχές της ζωής και να διευρύνω τα στενά πλαίσια που μας επιβάλλουν, από τη στιγμή που γεννιόμαστε, η οικογένεια, το σχολείο, η κοινωνική συναναστροφή και η συλλογική συνείδηση. Έτσι, λοιπόν, ξεκίνησε και η σχέση μου με τη φωτογραφία, που, αργότερα, πήρε τη σκυτάλη από τα ταξίδια ως μέσο για τις προσωπικές μου αναζητήσεις.
Είσαι μέλος της ΛΕ.Φ.ΚΙ. Πόσο σε επηρέασε αυτό στην φωτογραφική σου πορεία;
Τη ΛΕ.Φ.ΚΙ. την απαρτίζουν άτομα που πραγματικά αγαπάνε τη φωτογραφία, ανοιχτόμυαλα και πάντα έτοιμα να ανακαλύψουν κάτι καινούριο. Όταν ξεκίνησα τα μαθήματα αρχαρίων που γίνονται κάθε χρόνο, εντυπωσιάστηκα από τις γνώσεις και την αγάπη που έδειχναν όλα τα παιδιά, δάσκαλοι μου και καλοί φίλοι πλέον. Με έβαλαν ουσιαστικά στον κόσμο της φωτογραφίας και της ιστορίας της. Μέσα από διάφορα workshops, παρουσιάσεις φωτογράφων και θεωρητικών της φωτογραφίας, που συνεχώς διοργανώνει η Λε.φ.Κι., ανακάλυψα κάτι βασικό. Ότι στη φωτογραφία, όπως και στην τέχνη γενικότερα, δεν υπάρχουν όρια και κανόνες. Όσο μαθαίνεις, συνειδητοποιείς πόσο λίγα ξέρεις και πόσο πολλά μπορείς να ανακαλύψεις ακόμα... Αρχίζεις σιγά σιγά και βρίσκεις την εσωτερική σου αλήθεια και πώς αυτή μπορεί να οπτικοποιηθεί.
Τι είναι πλέον η φωτογραφία για σένα;
Είναι μια προβολή της εσωτερικής μου αλήθειας και του τρόπου που εγώ βιώνω τον κόσμο που ζούμε, αλλά και μία προσπάθεια να βελτιώνω συνεχώς τη συναισθηματική μου νοημοσύνη. Ο καθένας μας μπορεί να φτιάξει τον δικό του κόσμο ώστε να νιώθει άνετα. Αυτό γίνεται υποσυνείδητα μέσω της φωτογραφίας. Είναι προσωπικό το ζήτημα και δεν υπάρχει σκοπός.
Υπάρχει κάποιος/α φωτογράφος του οποίου/της οποίας θαυμάζεις τη δουλειά και σε έχει επηρεάσει;
Η λίστα είναι μεγάλη από Έλληνες και ξένους και συνεχώς ανανεώνεται. Δεν θα ήθελα να αναφερθώ σε κάποιο συγκεκριμένο όνομα. Ωστόσο, αυτοί που θαυμάζω μπορούν να γίνουν πηγή έμπνευσης και δημιουργίας, ώστε να μου έρθει μια ιδέα ή και να εξελίξω μια ήδη υπάρχουσα.
Με ποια κριτήρια επιλέγεις μια φωτογραφία (ή μια φωτογραφική εργασία) που θα τη χαρακτήριζες ενδιαφέρουσα;
Καταρχήν καλή φωτογραφία δεν είναι απαραίτητα αυτή που από τεχνικής άποψης είναι άρτια. Πολλές φορές δεν έχει καμία σημασία ο τρόπος που τραβήχτηκε ή ο εξοπλισμός. Δεν με ενδιαφέρει, επίσης, αν είναι στημένη ή όχι. Δεν υπάρχει μαγική συνταγή και τίποτα να διδαχθεί. Ο τρόπος που εγώ προσωπικά διαλέγω τις φωτογραφίες μου, εξαρτάται κυρίως από το αν μπορούν να μου μεταδώσουν συναισθήματα και να με μεταφέρουν σε έναν κόσμο πέρα από αυτόν που φαίνεται στο χαρτί. Επίσης, όταν πρόκειται για φωτογραφίες άλλων, προσπαθώ να καταλάβω αν υπάρχει φωτογραφική σκέψη μέσα στην εικόνα και γενικότερα αν αυτός που την τράβηξε ενδιαφέρεται και προβληματίζεται για τον κόσμο γύρω του. Όλα φαίνονται στην εικόνα. Αυτός είναι ο δικός μου τρόπος επιλογής. Κάποιος άλλος, ίσως να έχει διαφορετικό τρόπο.
Τι θεωρείς ότι είναι σημαντικό ώστε να εξελιχθεί κάποιος φωτογραφικά;
Να ζει εναρμονισμένος με τη φύση, να ονειρεύεται, να ερωτεύεται, να απογοητεύεται, να γελάει, να κλαίει, να κινδυνεύει, να ταξιδεύει, να μένει μόνος, να ακούει κλασσική μουσική, να προβληματίζεται, να γυμνάζεται, να διαβάζει βιβλία, να περνάει χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα και κάτι τελευταίο και βασικό, να αντιλαμβάνεται την ασημαντότητα του και πόσο ευάλωτος είναι.....Α! Και να φωτογραφίζει!
Επιλέχθηκες, κατά τη διάρκεια των τελευταίων Φωτογραφικών Συναντήσεων Κυθήρων, να συμμετάσχεις στην έκθεση Νέοι Έλληνες Φωτογράφοι με την ενότητα Malplena Tempo. Πες μας δυο λόγια γι' αυτό.
Καταρχήν είναι μεγάλη μου τιμή που με επέλεξαν, μαζί με άλλους 6 φωτογράφους, πολύ σημαντικοί άνθρωποι από τον κύκλο της φωτογραφίας στην Ελλάδα. Αυτή η γνωριμία διεύρυνε τους ορίζοντες μου και μου έδωσε δύναμη να συνεχίσω να δουλεύω επάνω σε αυτό το project. Είναι ένα project που ξεκίνησε το 2012, παράλληλα με μια μελέτη που κάνω για την έννοια του ελεύθερου χρόνου. Προέρχεται από προσωπικά βιώματα σε ένα τροχόσπιτο που έχω αραγμένο σε μια παραλία της Κρήτης και όπου περνώ τον ελεύθερο χρόνο μου με φίλους χειμώνα-καλοκαίρι. Είναι ίσως οι πιο σημαντικές στιγμές (ανάσες) της πιεσμένης καθημερινότητας που σχεδόν όλοι πλέον βιώνουμε, σε συνδυασμό με μια προσπάθεια μνήμης και αναπόλησης ευχάριστων στιγμών του παρελθόντος.
Εκτός από το Malplena Tempo υπάρχει κάποιο άλλο project που δουλεύεις αυτό τον καιρό;
Παράλληλα με το Malplena Tempo δουλεύω ένα οικογενειακό project, που και αυτό έχει ξεκινήσει από το 2012. Πρόκειται κυρίως για φωτογραφίες ντοκουμέντου από διάφορες καταστάσεις που συνέβησαν μέσα στην οικογένεια μου τα τελευταία τρία χρόνια. Είναι μια προσπάθεια δημιουργίας ενός οικογενειακού άλμπουμ που θα εμπεριέχει και τον προσωπικό μου σχολιασμό για τον ''θεσμό'' της οικογένειας. Το θεωρώ μαγικό να αφήσω ένα τέτοιο άλμπουμ, όπου θα μπορούν οι απόγονοι της οικογένειας να δουν μέσα στις φωτογραφίες τους προγόνους τους και πώς αυτοί βίωναν την καθημερινότητα, σε συνδυασμό με τα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά γεγονότα κάθε περιόδου. Είναι ένα project ζωής...
Θεωρείς ότι για να δημιουργήσεις ένα σώμα δουλειάς είναι σημαντικό να ταξιδεύεις;
Το αντίθετο, θα έλεγα. Ενώ ξεκίνησα με αυτό το σκεπτικό, στην πορεία ανακάλυψα ότι εκείνο που μετράει είναι να αρχίσεις να αντιλαμβάνεσαι διαφορετικά τον κόσμο γύρω σου όπου κι αν βρίσκεσαι. Η δημιουργικότητα είναι θέμα φαντασίας. Ωστόσο, τα ταξίδια είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μου, το οποίο έχει συμβάλει στη διαμόρφωση τον τρόπου που μέχρι στιγμής βλέπω τον κόσμο γύρω μου. Είναι πολύ δύσκολο έως ακατόρθωτο μέσα σε λίγες μέρες που διαρκεί ένα ταξίδι να μπορέσεις να διαμορφώσεις ένα σημαντικό σώμα δουλειάς, που να μιλάει για τη χώρα που επισκέπτεσαι. Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει ότι ένα καινούριος τόπος με αφήνει αδιάφορο φωτογραφικά. Ίσα ίσα που φωτογραφίζω αρκετά σε κάθε ταξίδι.
Ποιο είδος φωτογραφίας πιστεύεις ότι σε αντιπροσωπεύει;
Νομίζω ότι είναι λάθος να βάζουμε ταμπέλες στη φωτογραφία. Μπορώ να φωτογραφίσω οτιδήποτε και οπουδήποτε. Αυτό που θεωρώ σημαντικό στη σύγχρονη φωτογραφία ως θεατής αλλά και ως φωτογράφος είναι να μπορώ να δω ή να δημιουργήσω μια ολοκληρωμένη πρόταση, η οποία έχει κάτι να πει για την εποχή μας και τον κόσμο που ζούμε. Η άποψη μου είναι ότι τετριμμένα θέματα παλαιότερων δεκαετιών καλό είναι να μελετώνται για διάφορους λόγους, αλλά τώρα βρισκόμαστε στο 2015 και, με αυτό στο μυαλό μας, πρέπει να προχωράμε, εστιάζοντας στα θέματα και τα ερωτήματα που απασχολούν τον καθένα μας ξεχωριστά, ώστε να τα παρουσιάσουμε μέσω της δουλειάς μας. Προσωπικά, δε νομίζω ότι το έχω καταφέρει ακόμα και, φυσικά, δεν είναι κάτι που γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη, αφού εξαρτάται από την προσωπική εσωτερική εξέλιξη του καθενός. Αυτή η εξέλιξη, βέβαια, δεν σταματάει ποτέ . Και εκτός από τη γνώση του εαυτού μας, απαιτείται μελέτη όχι μόνο της φωτογραφίας, αλλά και της ιστορίας, της ψυχολογίας, της κοινωνιολογίας, της νευροβιολογίας, της φιλοσοφίας και γενικότερα της επιστήμης και της τέχνης. Άλλος, ίσως έχει διαφορετική άποψη. Δεκτό.
Πριν μερικούς μήνες έγινες μέλος του φωτογραφικού group Οramaphotos. Πώς συνέβη αυτό και τι σημαίνει για σένα;
Αρχικά, είχα γνωρίσει το Γιάννη Στρατουδάκη και τη Νατάσα Καρακατσάνη, οι οποίοι ήρθαν στα Χανιά για την πραγματοποίηση ενός workshop. Αυτό που με εντυπωσίασε τότε, ήταν η αγάπη κι η αφοσίωση σε αυτό που κάνουν, σε συνδυασμό με τον ενθουσιασμό και το ζήλο που δείχνουν, χωρίς να έχουν κάποιο απώτερο σκοπό. Από τότε, συνεχίσαμε να μιλάμε και να ανταλλάσσουμε απόψεις για τη φωτογραφία κι ένα ωραίο απόγευμα του περασμένου καλοκαιριού με πήραν τηλέφωνο και με ρώτησαν αν θέλω να μπω στην ομάδα. Χωρίς δεύτερη σκέψη, δέχτηκα. Έτσι, γνώρισα σιγά σιγά τον Κώστα Παπαϊωάννου και τον Γιάννη Γερόπουλο, με τους οποίους κατάλαβα, με την πάροδο του χρόνου και μέσα από συχνές συζητήσεις μας, ότι έχουμε επίσης κοινούς προβληματισμούς και ότι η στάση μας απέναντι στη ζωή, η σχέση μας με τη φωτογραφία, η ιδιοσυγκρασία και η ιδεολογία μας δεν διαφέρουν και πολύ. Δεν μπορώ να ζητήσω κάτι παραπάνω από μια ομάδα! Πλέον, όλα τα παιδιά αποτελούν για μένα μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης και μου δίνουν δύναμη να συνεχίσω να κάνω αυτό που αγαπάω, ειδικότερα όταν πολλές φορές απογοητεύομαι και κουράζομαι . Ελπίζω κι εγώ με τη σειρά μου να ανταποκριθώ σε αυτό που χαρακτηρίζει την ομάδα.