Παράθυρα στη Θάλασσα. Η Ευρώπη μετά το Τείχος του Βερολίνου

Tο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης ξεκινούν μια περίοδο συνεργασίας, με την έκθεση «Παράθυρα στη Θάλασσα. Η Ευρώπη μετά το Τείχος του Βερολίνου» στο νέο, εντυπωσιακό, κτίριο του Μεγάρου Μουσικής (Μ2).

Πρόκειται για τον δεύτερο σταθμό μιας περιοδεύουσας έκθεσης, οργανωμένης από το Ίδρυμα Apollonia, European Art Exchanges, σε συνεργασία με το ΚΜΣΤ, η οποία μας προκαλεί να οραματιστούμε την Ευρώπη και να αναλογιστούμε τον πολιτισμικό πλουραλισμό της, ακολουθώντας το παράκτιο περίγραμμα της. Η έκθεση πρωτοπαρουσιάστηκε στο Στρασβούργο. Οι δυο αυτές εμβληματικές πόλεις, συμβολίζουν απόλυτα τις συνοριακές και περιφερειακές περιοχές, οι οποίες είναι ανοιχτές στη συνύπαρξη και τις ανταλλαγές διαφόρων πολιτισμών.

Η έκθεση είναι η κατάληξη μιας σειράς αναζητήσεων, που πραγματοποιήθηκε μέσα από ταξίδια με στόχο τον εντοπισμό, την καταγραφή και τη συνάντηση με πολιτιστικούς οργανισμούς του λιγότερο γνωστού καλλιτεχνικά τμήματος της παράκτιας Ευρώπης, από τη Βαλτική μέχρι τη Μεσόγειο, περνώντας από τη Μαύρη Θάλασσα… και όχι μόνο. Στόχος της είναι να δώσει μια εικόνα της εικαστικής πραγματικότητας, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί μέσα από τις αλλαγές που καθορίζουν το νέο γεωπολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό και καλλιτεχνικό τοπίο της Ευρώπης, αλλά και να αναδείξει τους κοινούς προβληματισμούς, τις διαφορές και τις ομοιότητες εντός των φυσικών ορίων μιας ηπείρου που, ανεξάρτητα από το κοινό της όνομα, είναι πολυπρόσωπη και με ενδιαφέρουσες ιδιαιτερότητες ως προς την πολιτισμική της, τουλάχιστον, φυσιογνωμία.

Η συγκεκριμένη έκθεση θα εγκαινιαστεί στις 8 Απριλίου 2011, στο νέο κτίριο του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης και θα διαρκέσει μέχρι τις 5 Ιουνίου ( Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Κυριακή 20:00-22:00 / Δευτέρα κλειστά. Είσοδος ελεύθερη).

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ

MICHAEL BIELICKY & KAMILA B. RICHTER (ΤΣΕΧΙΑ - ΓΕΡΜΑΝΙΑ)

Columbus 2.0
Το έργο αυτό είναι ένα διαδραστικό πλοηγικό σύστημα που μεταμορφώνει τις ειδήσεις του Google σε κύματα πληροφοριών, δημιουργώντας μια ψευδαίσθηση ενός δυναμικού 3D χώρου που μας θυμίζει ωκεανό. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να χειριστούν το τιμόνι ενός πλοίου, που αποτελεί μέρος της εγκατάστασης και έτσι να πλοηγηθούν μέσα σε μια θάλασσα πληροφοριών και να αποκτήσουν την εμπειρία των άπειρων πληροφοριακών τσουνάμι και τα φανταστικά σύνορα μεταξύ των διαφορετικών γλωσσών του πλανήτη.

KHALED HAFEZ (Αίγυπτος)

Visions of contaminated memories
Ο Khaled Hafez είναι ένας σκηνοθέτης βίντεο έργων τέχνης, ζωγράφος και δημιουργός αμέτρητων εγκαταστάσεων. Η τοποθέτηση του στα κύρια κοινωνικά ζητήματα της σύγχρονης Αιγυπτιακής κοινωνίας είναι εμποτισμένη με χιούμορ και ειρωνεία . Χωρίς να ενδιαφέρεται για κουτσομπολιό ή ταμπού, ασχολείται με το σοβαρό θέμα του βάρους και του αντίκτυπου της πολιτικής και της θρησκείας στον Αραβικό κόσμο.

IBRO HASANOVIC (Βοσνία - Ερζεγοβίνη)

Impasse
Η έκθεση τουIbro Hasanovic “Impasse”, που τη συνέλαβε ειδικά για την έκθεση «Παράθυρα στη Θάλασσα. Μετά το Τείχος του Βερολίνου», περιλαμβάνει έργα τέχνης, που ασχολούνται με την προβληματική της ταυτότητας μέσω των εννοιών των ορίων και των συνόρων. Σ’αυτή την έκθεση τα σύνορα θεωρούνται αδιέξοδα, σαν ένας χώρος χωρίς έξοδο, όπου δεν υπάρχει καμία διέξοδος και όπου το άτομο βρίσκεται σε άβολη θέση. Ξεκινώντας με αναφορές, εγκαταστάσεις, βίντεο και αντικείμενα ο Ibro Hasanovic προσπαθεί να ορίσει τη δική του ταυτότητα, η οποία είναι στενά συνδεδεμένη με τα Βαλκάνια. Η μνήμη του αγκαλιάζει την βασανισμένη ιστορία της συγκεκριμένης θρυμματισμένης και πολυσύνθετης περιοχής.

IRWIN (MIRAN MOHAR, ANDREJ SAVSKI & BORUT VOGELNIK) (Σλοβενία)

EAST ART MAP
Το πρότζεκτ «East Art Map – Μια (Ανα)κατασκευή της ιστορίας της σύγχρονης τέχνης στην Ανατολική Ευρώπη» ξεκίνησε το 2001 από την Σλοβένικη ομάδα IRWIN. Το “East Art Map” (EAM) στοχεύει σε μια κριτική ανακατασκευή της ιστορίας της τέχνης από το 1945 μέχρι σήμερα στην Ανατολική Ευρώπη πέρα από τα πρώην Σοσιαλιστικά «επίσημα» αρχεία, τα εθνικά μορφώματα θρύλων και την αποσπασματική πληροφόρηση που υπήρχε στη Δύση. Το περιεχόμενο του έργου λέει:

«Κάθε κίνηση ενός καλλιτέχνη του Δυτικού πολιτισμού έχει καταγραφεί. Ξέρετε πως δεν υπάρχει κάτι τέτοιο στην Ανατολική Ευρώπη; […] Αυτό ήταν έτσι για δεκαετίες αλλά δε χρειάζεται να είναι έτσι πια. Σκοπεύουμε να μεταμορφώσουμε τους θρύλους και τις ιστορίες του εναλλακτικού σε νόμιμη ιστορία της τέχνης. […] Η ιστορία δεν δίνεται. Πρέπει να κατασκευαστεί.»

ARTUR KLINOV (Λευκορωσία)

Straw Empire
Συγγραφέας, ποιητής, βίντεο-καλλιτέχνης, γλύπτης, μοντέρ, σκηνοθέτης ο Artur Klinov πολλαπλασιάζει τα εκφραστικά του μέσα που του χρειάζονται για να διασκορπίσει τις ιδέες και τις αντιλήψεις του. Ο καλλιτέχνης συλλαμβάνει τα αρχιτεκτονικά έργα τέχνης του με τον ίδιο τρόπο που αντιλαμβάνεται την κοινωνία: ως μια διφορούμενη σύνθεση διαθέσεων και υλικών. Ο επιβλητικός χαρακτήρας των γλυπτών του, που χτίζονται μέσα σε λίγες μέρες, μας θυμίζουν τα ολοκληρωτικά καθεστώτα που ελέγχουν τη ζωή των πολιτών και περιορίζουν την ελευθερία αλλά επίσης (μας υπενθυμίζουν) την ματαιοδοξία της εξουσίας η οποία ψάχνει συνεχώς για σύμβολα που θα την στηρίξουν.

ANILA RUBIKU (Αλβανία - Ιταλία)

BEING ACCEPTED
Το έργο “Being accepted”, μια αληθινή αυτοβιογραφική διήγηση, είναι μια εγκατάσταση από την Anila Rubiku που βασίζεται στις αντιθέσεις σκιάς και φωτός, στη σύγχυση μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού, μεταξύ κατασκευής και καταστροφής. Οι συχνές επισκέψεις των γειτόνων, οι δυνατοί δεσμοί που ενώνουν τους ανθρώπους που ζουν στην ίδια γειτονιά, η αλληλεγγύη, οι μέρες που οι φίλοι κεντούν όλοι μαζί…αυτά είναι τα σημαντικά στοιχεία της Αλβανικής κοινωνίας, που υπάρχουν βαθιά μέσα στη μνήμη του καλλιτέχνη.

ΤΕΤΑ ΜΑΚΡΗ (Ελλάδα)

LAS ENCANTADAS (Βίντεο-εγκατάσταση)
26 Απριλίου 2009, Λούβρο, αίθουσα 57
Τις βλέπω, τις μαγεμένες
Τέσσερις πεσσοί με δυο ανάγλυφες μορφές ο καθένας,
σε μια βάση που δεν είναι η δική τους.
Το επιστύλιο, λείπει επίσης.
Τις κοιτάζω με προσοχή. Δείχνουν ταλαιπωρημένες.
Δεν τις αγγίζω. Ποτέ δεν είχαν υλική υπόσταση για μένα.
Η ανάμνηση, προϋπήρχε της εικόνας τους.
Κλείνω τα μάτια και τ' ανοίγω ξανά στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Αφήνω την εικόνα τους στο νερό, εκεί απ' όπου φορτώθηκαν
στο πλοίο « La Truite », το 1864, με προορισμό τη Γαλλία.
Να θυμάσαι, είναι πιο σημαντικό από το να κατέχεις.
Τέτα Μακρή

Στο πλαίσιο της έκθεσης θα προβάλλονται και δείγματα από το πρόγραμμα «Προβολές οραμάτων» που εγκαινίασε το 2001 ο οργανισμός Apollonia - European Art Exchanges και αφορά στην παρουσίαση της ευρωπαϊκής βίντεο τέχνης στον Ευρωπαϊκό χώρο.

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΟΡΑΜΑΤΩΝ»

Ruth Bianco (Μάλτα) Maryan & Rahma, Erik Binder (Σλοβακία) Sunday Army, Pavel Braila (Μολδαβία) Gromkogovoriteli, Geta Bratescu et Alexandru Solomon (Ρουμανία) Earthcake, Kristine Briede (Λετονία) Eurowatching, Anton Cierny (Σλοβακία) Song for Europe, Katia Damianova (Βουλγαρία) European Tongue, Zlatan Filipovic (Βοσνία - Ερζεγοβίνη) UAE resident, Temo Javakhishvili (Γεωργία) Wall, Lia Lapithi Shukuroglou (Κύπρος) Should I stay or should I go now ?, Miodrag Manojlovic (Βοσνία – Ερζεγοβίνη) Ordinary, Miklos Mecs (Ουγγαρία) Altkleider (A Central-Eastern European in Central Eastern Europe, Vladimir Nikolic et Vera Vecanski (Σερβία) How to become a great artist, Damir Niksic (Βοσνία - Ερζεγοβίνη) Europe has a serious problem, Reinis Petersons (Λετονία) Orangutan Spectre's United Mens Choir, Artemis Raouna (Κύπρος) Greenline, Jozef Robakowski (Πολωνία) Videomasochisms, Stefan Rusu (Μολδαβία) Brejnev likes Mamaliga and Mamaliga likes Brejnev

Επιμέλεια έκθεσης: Δημήτρης Κωνσταντινίδης σε συνεργασία με την Κατερίνα Κοσκινά
Βοηθοί επιμελητές – Συντονισμός: Justine Dupraz, Θοδωρής Μάρκογλου