Διωγμός & Ανταλλαγή Πληθυσμών (Τουρκία-Ελλάδα: 1922-1924)
προβολή Ντοκιμαντέρ και Έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη
Η σκηνοθέτις και επιμελήτρια της έκθεσης Μαρία Ηλιού και ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ, που παρουσίασαν το 2007 στο Μουσείο Μπενάκη το ντοκιμαντέρ και την έκθεση Το Ταξίδι. Το Ελληνικό Όνειρο στην Αμερική (επιλογή του American Film Institute στη Washington DC ανάμεσα στις 20 καλύτερες Ευρωπαϊκές ταινίες του 2008 -The European Showcase-και βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ του Houston) και πρόσφατα παρουσίασαν επίσης στο Μουσείο Μπενάκη, το έργο Σμύρνη Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922, μετά από τέσσερα χρόνια συνεργασίας και έρευνας στην Ευρώπη και την Αμερική, φέρνουν πίσω στο κοινό, εικόνες ξεχασμένες σε «κλειστά» αρχεία αλλά και μια νέα οπτική σε σχέση με το Διωγμό και την Ανταλλαγή των πληθυσμών της Τουρκίας και της Ελλάδας το 1922-1924.
Το ιστορικό ντοκιμαντέρ και η έκθεση είναι μεγάλης σημασίας όχι μόνο γιατί το ελληνικό κοινό θα δει άγνωστες εικόνες από το Διωγμό και την Ανταλλαγή αλλά και γιατί συγχρόνως οι δύο συνεργάτες, φέρνουν μια νέα οπτική στον τρόπο με τον οποίο διηγούνται την ιστορία. Μια ματιά που κρατά αποστάσεις τόσο από μια υπέρμετρα εθνικιστική αφήγηση, όσο και από νεώτερες απόπειρες που υπερτονίζουν τις κοινές εμπειρίες, ξεχνώντας τις διαφορές, ξεχνώντας ότι πριν την Ανταλλαγή ζήσαμε ένα Διωγμό.
Ενενήντα χρόνια μετά την Καταστροφή, και λίγο πριν την επέτειο της Ανταλλαγής, οι δυο συνεργάτες θέλουν να τιμήσουν τόσο τον κόσμο που χάθηκε το 1922, τον κόσμο που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις εστίες του, όσο και την επιστήμη της ιστορίας.
Το ντοκιμαντέρ και η ομώνυμη φωτογραφική έκθεση τεκμηριώνονται με σπάνιο φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό που σταχυολογήθηκε από αρχεία της Αμερικής και της Ευρώπης.
Για πρώτη φορά δημοσιεύονται άγνωστες εικόνες του Διωγμού και της Ανταλλαγής από τα αρχεία της Library of Congress, του Πανεπιστημίου του Princeton, του Near East Relief, του Ερυθρού Σταυρού της Γενεύης αλλά και του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού, του Save the Children Fund, του Albert Kahn Fondation, του Πανεπιστημίου της Minessota, αλλά και άλλων ιδρυμάτων της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Επίσης για πρώτη φορά παρουσιάζονται μερικές από τις χαμένες φωτογραφίες με πρόσφυγες του μεγάλου Αμερικανού φωτογράφου Lewis Hine, καθώς και φιλμικό υλικό της χαμένης ταινίας της Young Men's Christian Association (YMCA) στη Μικρά Ασία και την Ελλάδα από το αρχείο του Robert Davidian, το οποίο διασώθηκε και συντηρήθηκε στην Washington DC από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό ΠΡΩΤΕΑΣ.
Μετά την πρόσφατη ταινία και έκθεση για τη κοσμοπολίτικη Σμύρνη και την καταστροφή της, στο νέο έργο Διωγμός και Ανταλλαγή Πληθυσμών (Τουρκία Ελλάδα 1922-1924), το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει φωτογραφίες της Ανταλλαγής όχι μόνο Ελληνοορθόδοξων αλλά και Μουσουλμάνων προσφύγων.
Η έκθεση βασίζεται στην ιδέα ότι έφτασε η στιγμή να διηγηθούμε ολόκληρη την ιστορία και από τις δυο πλευρές του Αιγαίου και όχι μόνο τη μισή.
Επιμέλεια έκθεσης: Μαρία Ηλιού
Ιστορικός Σύμβουλος Αλέξανδρος Κιτροέφ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ ΟΜΑΔΩΝ άνω των 15 ατόμων
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ (σύντομα)