Πέρα από τα όρια του βλέμματος: Caroline May, Φωτεινή Παπαχατζή, Mαρία Πασχαλίδου

Το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης παρουσιάζει την έκθεση «Πέρα από τα όρια του βλέμματος», με τις νέες δημιουργίες τριών σύγχρονων ελληνίδων εικαστικών, της Caroline May, της Φωτεινής Παπαχατζή, και της Μαρίας Πσσχαλίδου.

Πρόκειται για τρία αυτόνομα, ανεξάρτητα μεταξύ τους πρότζεκτ τα οποία προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, χρησιμοποιούν τη φωτογραφία ως βασικό μέσο, αλλά διευρύνουν τόσο τεχνικά, όσο και εννοιολογικά τα εκφραστικά της όρια. Επιμελητές της έκθεσης είναι η Συραγώ Τσιάρα, Προϊσταμένη-Επιμελήτρια του ΚΣΤΘ και η Δόμνα Γούναρη, Επιμελήτρια του ΚΣΤΘ.

Η έκθεση πραγματοποιείται στο πλαίσιο της γενικότερης πολιτικής του ΚΣΤΘ για την προβολή και προώθηση νέων καλλιτεχνών, την υποστήριξη της πρωτότυπης δημιουργίας, αλλά και την ενίσχυση των συνεργασιών του με φορείς και διοργανώσεις της πόλης και εντάσσεται στο παράλληλο πρόγραμμα της Photobiennale του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης προτείνει για τη φετινή Photobiennale, που έχει ως θέμα της τον λόγο, τρεις γυναίκες εικαστικούς που χρησιμοποιούν πολύπλευρα και δημιουργικά τον γραπτό λόγο, τα αρχεία και τη διακειμενική συνομιλία.

Η έκθεση

Στην κεντρική αίθουσα του ΚΣΤΘ εκτείνεται η διαδραστική φωτογραφική εγκατάσταση με τίτλο Αυθαιρεσία της εικαστικού Μαρίας Πασχαλίδου. (Ηχητική σύνθεση/ηχητική εγκατάσταση: Μανώλης Μανουσάκης. Προγραμματισμός και ανάπτυξη λογισμικού: Μαρίνος Κουτσομιχάλης).

Όπως σημειώνει η ίδια η καλλιτέχνης, η Αυθαιρεσία επιχειρεί να εξερευνήσει τον χώρο ανάμεσα στο «τυχαίο», το «μη τυχαίο» ή και το «ατυχές», την επιλογή και το σχεδιασμό τους, μέσα από επαναλαμβανόμενες πράξεις αφήγησης και συσχετισμών λόγου, φωτογραφικής εικόνας και ήχου. Το έργο εμπνέεται από, αλλά και κινείται στον εύθραυστο όσο και απρόβλεπτο χώρο μεταξύ λόγου και εικόνας, έτσι όπως αυτός καταγράφεται στο έργο/βιβλίο της Louise Bourgeois He disappeared into complete silence. Ένα ειδικά σχεδιασμένο ηλεκτρονικό πρόγραμμα δίνει την δυνατότητα στους θεατές να διαδράσουν με φράσεις, παραφράσεις και λέξεις-κλειδιά που συνοδεύουν κάθε προβαλλόμενη φωτογραφική εικόνα, συμμετέχοντας έτσι σε ένα παιχνίδι εξερεύνησης της «επιλογής», της «τυχαίας επιλογής», της «αναγκαιότητας», της «αναποφασιστικότητας» ή και της «αδιαφορίας».

Στο ισόγειο, περιμετρικά της κεντρικής αίθουσας, εκτίθεται η φωτογραφική σειρά με τίτλο The Killing Pictures της Caroline May. Η τελευταία δουλειά της φωτογράφου πρωτοπαρουσιάστηκε τον περασμένο Ιούνιο στο Μουσείο Φρόυντ του Λονδίνου και εστιάζει στους ομοφοβικούς φόνους οι οποίοι διεπράχθησαν σε αρκετά πάρκα του Λονδίνου την τελευταία δεκαετία. Η συγκεκριμένη σειρά φωτογραφιών επικεντρώνεται σε θέματα αναπαράστασης σχετικά με την συλλογική μνήμη, την υποταγή και το τραύμα, και εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους η φωτογραφία ως μέσω μπορεί να κατασκευάσει την ιστορία.
Τέλος, στον πρώτο όροφο του ΚΣΤΘ παρουσιάζεται το πρότζεκτ σε εξέλιξη της Φωτεινής Παπαχατζή με τίτλο Elevador, μια καταγραφή των προσωπικών ιστοριών, των συνθηκών διαβίωσης και των διαπροσωπικών σχέσεων των εκδιδόμενων γυναικών στην πόλη Σαλβαδόρ ντε Μπαΐα της βορειοανατολικής Βραζιλίας. Η προβολή των βίντεο και οι σειρές των φωτογραφιών που συνθέτουν την συγκεκριμένη εγκατάσταση σύμφωνα με την δημιουργό πραγματεύονται θέματα επιλογής, σεξουαλικότητας, μίντια, φύλου και ηλικίας, στην πορνεία, σε έναν συγκεκριμένο χώρο. Ο χώρος ορίζεται πραγματικά και συμβολικά από το Elevador Lacerda στο Σαλβαντόρ της Bahia στην Βόρεια Βραζιλία, μια σιδερένια μοντερνιστική κατασκευή ύψους 72μ., κατασκευής 1873. To Σαλβαδόρ, πρωτεύουσα της Bahia, είναι μια πόλη χτισμένη πάνω σε ένα βράχο, που βλέπει στη θάλασσα. Η απότομη πλαγιά χωρίζει τη πόλη σε δύο μέρη, στη Cidade Alta και στη Cidade Baixa, την Πάνω Πόλη και την Κάτω Πόλη. Οι δύο πόλεις ενώνονται, πραγματικά και μεταφορικά, με το Elevador Lacerda, την «γέφυρα» του σήμερα η οποία φιλοξενεί δύο ασανσέρ που εξυπηρετούν το κοινό.

Σύντομα βιογραφικά καλλιτεχνών

H Μαρία Πασχαλίδου γεννήθηκε στον Πειραιά το 1966. Είναι εικαστικός καλλιτέχνις και ασχολείται με την φωτογραφική εικόνα, το βίντεο και τις εγκαταστάσεις. Στο έργο της διερευνά τα όρια μεταξύ ‘πραγματικού’ και ‘μη-πραγματικού’, το χώρο ανάμεσα στη μυθοπλασία, την εικόνα και την αφήγηση, επιστρατεύοντας πλασματικά στοιχεία και σχήματα μεταφοράς, επινοημένα περιβάλλοντα, εφήμερες κατασκευές και συμμετοχικές καλλιτεχνικές πράξεις. Έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις και projects στην Ευρώπη, Η.Π.Α., Καναδά, Ρωσία, Αυστραλία και Κίνα. Στις ερευνητικές της δραστηριότητες συγκαταλέγονται πρωτοβουλίες για συμμετοχικές δράσεις στην τέχνη καθώς και πράξεις που επιχειρούν μετατοπίσεις θέσεων και ρόλων σε δίπολα όπως καλλιτέχνης-κοινό, λόγος-εικόνα, θεωρία-πράξη. Είναι υποψήφια διδάκτωρ, Imaging and creative technologies, De Montfort University, UK και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών MFA (Photography, Columbia College Chicago, US). Ζει στην Αθήνα όπου και διδάσκει Φωτογραφία (εννοιολογικές προσεγγίσεις και παρεμβάσεις) και ψηφιακές τεχνολογίες εικόνας & video. http://www.mariapaschalidou.com

Η Φωτεινή Παπαχατζή γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές (MA) στο Arts Management στο City University of London (2001). Σπούδασε σχέδιο μόδας, computer graphics, φωτογραφία, video editing και documentary filmmaking και υπήρξε μέλος του Φωτογραφικού Κύκλου (1990-1999). Έχει διοργανώσει και έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις φωτογραφίας στην Ελλάδα, στην Κούβα, στην Αγγλία, στην Ρωσία, στην Κροατία και στην Γερμανία. Έχει παρουσιάσει ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα, στα Γιάννενα και στην Πρέβεζα. Έργα της βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει δημοσιεύσει φωτογραφίες και άρθρα στο Βήμα και στην Ελευθεροτυπία (1997-2000). Ζει και εργάζεται στην Καστροσυκιά της Πρέβεζας.

Η Caroline May γεννήθηκε στη Μεγάλη Βρετανία το 1975. Το 2011 πρωτοπαρουσίασε την ενότητα "The Killing Pictures" σε ατομική έκθεση στο Μουσείο Φρόυντ στο Λονδίνο, ενώ την ίδια χρονιά συμμετείχε στην 3η Μπιενάλε της Αθήνας σε επιμέλεια Nicolas Bourriaud & XY. Έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις σε μουσεία όπως η Βασιλική Ακαδημία, Λονδίνο (2007), το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης της Βαρκελώνης (2006) και το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη (2006). Εκπροσωπείται από την γκαλερί The Apartment, Αθήνα. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

Εγκαίνια: Παρασκευή 11 Μαΐου, 20:30