Το Λάθος ως αλήθεια και ως ψεύδος στη Φωτογραφία

Η Εταιρεία Μελέτης Πολιτισμικής Ετερότητας (Ε.Μ.Π.Ε.) παρουσιάζει το Σάββατο 10 Νοεμβρίου 2012, 17:00 - 21.00, την Ημερίδα με θέμα «Το Λάθος ως αλήθεια και ως ψεύδος στη Φωτογραφία».

Το Λάθος στην Τέχνη, στην Φιλοσοφία, στις Επιστήμες. Το Λάθος στη ζωή, στις σχέσεις, στις επιλογές, στον απολογισμό. Μια επισκόπηση του Λάθους ως νοήματος της ανθρώπινης ύπαρξης.

Εισηγητές
Δανάη Βλάχου MFA in Digital Media, MSC in Communication
Γιάννης Γιαννακόπουλος Δάσκαλος Φωτογραφίας MA Photography Middlesex University
Κώστας Γουδής Καθηγητής Φωτογραφίας
Γιώργος Δεπόλλας Καθηγητής Φωτογραφίας, Φωτογράφος
Μάρω Κουρή Φωτορεπόρτερ
Ελένη Μαλιγκούρα Καθηγήτρια Φωτογραφίας, Φωτογράφος
Δημήτρης Μουζακίτης Φωτογράφος
Στέφανος Πάσχος Φωτογράφος, Καθηγητής Φωτογραφίας
Ηώ Πάσχου Διδάσκουσα ΤΕΙ Αθήνας
Στέλιος Σκοπελίτης Συγγραφέας, Φωτογράφος
Γιάννης Σταθάτος Θεωρητικός Φωτογραφίας, Φωτογράφος
Ομάδα allos art project

Δανάη Βλάχου - MFA in Digital Media, MSC in Communication
«Το "αξιωματικό" βλέμμα
Η υπαγόρευση της 'ορθής' εικόνας ως προς τη δημιουργία και την αποδοχή της»
Το βλέμμα πλανιέται ώσπου να παγιδευτεί. Το άγνωστο αντικείμενο αποσπά την προσοχή διεκδικώντας ερμηνεία. Το οικείο αντικείμενο επιβεβαιώνει τη γνώριμη πραγματικότητα. Επιλέγοντας διαρκώς επαναλαμβανόμενα εκφραστικά μέσα και πλαίσια αναφοράς δημιουργούμε, διαμορφώνουμε και αναπαράγουμε ιδεολογικά κατεστημένα, τα οποία ακολούθως τείνουν να εκλαμβάνονται ακουσίως ως «αξιωματικά». Έπειτα, ως τέτοια υπαγορεύουν την άνευ κριτικής αναπαραγωγή τους.
Πόσες από τις εκφραστικές μας επιλογές είναι κατ' ουσίαν αναπαραγωγές εκφραστικών στερεοτύπων; Μήπως όταν απεικονίζουμε και απεικονιζόμαστε πειθαρχώντας ακούσια σε προεπιλεγμένα εκφραστικά στοιχεία και μέσα αρνούμαστε όχι μόνο την πιθανότητα ύπαρξης διαφορετικής πραγματικότητας στο παρόν ή στο μέλλον;

Γιάννης Γιαννακόπουλος - Δάσκαλος Φωτογραφίας MA Photography Middlesex University
«Ασυνέπεια. Το Υποκειμενικό Φίλτρο του Λάθους»
Το φωτογραφικό μέσο καταγράφει την πραγματικότητα, τον κόσμο που υπάρχει γύρω μας, μέσα από το υποκειμενικό φίλτρο του φωτογραφικού φακού και της ανθρώπινης ματιάς. Αυτή η καταγραφή όμως είναι ταυτόχρονα και η «μηχανική επανάληψη εκείνου που δεν μπορεί ποτέ πια να επαναληφθεί υπαρξιακά»(1), είναι η απαθανάτιση της μοναδικής στιγμής που συνεχώς φεύγει, χωρίς επιστροφή. Η ίδια η λέξη απ-α-θανατίζω δηλώνει την απουσία λάθους, την κλίση προς την μοναδική πραγματικότητα. Και είναι αυτή ακριβώς η λέξη που χρησιμοποιείται για την φωτογραφική πράξη. Ο άνθρωπος που φωτογραφίζει λέει ότι απαθανατίζει, τον άνθρωπο, το χώρο, τη στιγμή. Πίσω από αυτή την πράξη, όμως κρύβεται η ανάγκη του να 'διαιωνίσει' τη φθαρτή ζωή και τους περαστικούς από αυτήν ανθρώπους. Με την ίδια ζέση που οι δημιουργοί της φωτογραφίας προσπαθούσαν να στερεώσουν την εικόνα, πασχίζει και ο άνθρωπος να στερεώσει τη ζωή, να την απαθανατίσει.
Αλλά είναι πραγματικά «αθάνατες» οι αναμνήσεις που τυπώνουμε στο χαρτί ή όλα είναι ψευδαίσθηση;

(1) Ρολάν Μπαρτ, Ο Φωτεινός Θάλαμος: Δοκίμιο για τη φωτογραφία

Κώστας Γουδής - Καθηγητής Φωτογραφίας
«Κατά λάθος»
Όταν ο Νάρκισσος ερωτεύτηκε την εικόνα του και θέλησε να γνωρίσει τον εαυτό του, βρέθηκε στο βυθό της λίμνης πληρώνοντας με το θάνατο του την προσπάθεια του για αυτογνωσία. Η γνωριμία του εαυτού είναι σίγουρα πιο θελκτικό κίνητρο από την υπόσχεση ενός θανάτου. Ίσως αυτή να είναι η μεγάλη του ανακάλυψη. Κατα λάθος.

Γιώργος Δεπόλλας - Καθηγητής Φωτογραφίας, Φωτογράφος
«Λάθος φωτογραφία ή το λάθος στη φωτογραφία»
Μέσα στο σύντομο αυτό χρονικό διάστημα, θα προσπαθήσω να εκθέσω καποιες απόψεις και να κάνω μερικά σχόλια χρησιμοποιώντας ως παραδείγματα φωτογραφίες από την δική μου δουλειά, αλλά και φωτογραφίες που μου έχουν τραβήξει, για κάποιο λόγο, το ενδιαφέρον. Ποια είναι και τι σημαίνει λάθος φωτογραφία; Μπορεί και πώς να απεικονιστεί το «ΛΑΘΟΣ» στη φωτογραφία;

Μάρω Κουρή - Φωτορεπόρτερ
«Η αλήθεια των εικόνων»
Η πραγματικότητα, η ηθική, οι κραυγές, η αλήθεια και το ψέμα στο φωτορεπορτάζ μέσα από εικόνες του κόσμου.

Δημήτρης Μουζακίτης - Φωτογράφος
«Το λάθος ως πλεόνασμα σημασίας»
Φαίνεται ότι ήδη ως λανθάνουσα εικόνα η φωτογραφία εμπεριέχει το λάθος αλλά και εμπεριέχεται σε αυτό. Αυτή η λειτουργία ρυθμίζει -κατά την άποψη μου- τόσο τη λήψη όσο και την ανάγνωση της φωτογραφίας παράγοντας εκείνο το απαραίτητο πλεόνασμα σημασίας που καθιστά ορατό το αόρατο.

Στέφανος Πάσχος - Φωτογράφος, Καθηγητής Φωτογραφίας
«Σχόλια και επισημάνσεις στη βάση του εργαστηρίου και της θεωρίας της φωτογραφίας»
Ανάπτυξη της έννοιας του λάθους ως πρόθεση ή ασυνείδητης ενέργειας του φωτογράφου. Όρια και λάθος στην ψηφιακή εποχή.

Ηώ Πάσχου - Διδάσκουσα ΤΕΙ Αθήνας
'Fautographie, μια μικρή ιστορία του φωτογραφικού λάθους'
Από τους πειραματισμούς του Man Ray, στις «απροσεξίες» των ερασιτεχνών και στις θεωρίες του μοντερνισμού, η μικρή ιστορία του φωτογραφικού λάθους παρουσιάζει ενδιαφέρον για τους σημερινούς εικαστικούς και θέτει προβληματισμούς στους σύγχρονους φωτογράφους της ψηφιακής εποχής. Με αφορμή το βιβλίο του ιστορικού φωτογραφίας Clement Cheroux (Fautographie, 2003), θα περιηγηθούμε σ' ένα κόσμο εικόνων, που κάποτε υπήρξαν, λανθασμένες ή απλώς τυχαίες ενώ τώρα φαίνεται να αποδεικνύουν την φράση του Γάλλου καλλιτέχνη, Ben, ότι δηλαδή, 'Δεν υπάρχουν αποτυχημένες φωτογραφίες il n'y a pas de photos ratees'.

Στέλιος Σκοπελίτης - Συγγραφέας, Φωτογράφος
«Η δεύτερη πέτσα»
Προσπαθώ να φανταστώ τον κόσμο πριν την κατασκευή του μηχανικού οφθαλμού σε μαζική παραγωγή-, ας ονομάσω έτσι τη φωτογραφική μηχανή. Στην αρχή στάθηκε χρήσιμο εργαλείο και με τα χρόνια απόκτησε τη διφυή φύση του Ιανού, ή αλλιώς, μας προίκισε με ένα τρίτο μάτι. Δεν έχω αποφασίσει ακόμα αν μας ωφέλησε αφού, για μένα σε πολλές περιπτώσεις φωτογραφιών, μου μοιάζει ότι κοιτώ την πέτσα των πραγμάτων, των γεγονότων και ότι άλλο το απεικονιζόμενο θα μπορούσε να είναι.
Φυσικά δεν εννοώ ότι η φωτογραφία αυτή καθαυτή πέθανε και, αν κατά καιρούς κάτι τέτοιο καταθέτω, ας το διορθώσω, δεν πέθανε από φυσικό θάνατο αλλά από τεχνητό, πράγμα που σημαίνει ότι δύναται να επιστρέψει στην καθαρότητά της, φτάνει να χρησιμοποιηθεί ως χρήσιμο εργαλείο, όπως το σφυρί που καρφώνει ένα καρφί, και όχι το σφυρί που πολτοποιεί ένα κεφάλι.

Ομάδα allos art project
«Για την φωτογραφία και όχι μόνο»
Ο χώρος της Τέχνης σήμερα διαμορφώνεται από έργα προερχόμενα από δημιουργούς διαφορετικών προσεγγίσεων-θέσεων-απόψεων, που συγκλίνουν όμως στα εξής σημεία: ανάγκη έκφρασης, χρήση της τεχνολογίας, αδυναμία προβολής του έργου τους. Η ομάδα allos art project προτείνει την δημιουργία ενός Χώρου Τέχνης (κατ' αρχήν ηλεκτρονικού) με κριτήριο το έργο.

Ώρες Εισηγήσεων:17:00
Έναρξη, 17:20 Σ. Πάσχος, 17:40 Δ. Βλάχου, 18:00 Δ. Μουζακίτης, 18:40 Η. Πάσχου, 19:00 Γ. Γιαννακόπουλος, 19:20 Κ. Γουδής, 20:00 Σ. Σκοπελίτης, 20:20 Μ. Κουρή, 20:40 Γ. Δεπόλλας, 21:00 ομάδα allos art project