Αναβάσεις στο βουνό των θεών: Frederic Boissonnas – Αρχείο ΜΦΘ

Το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης συμμετέχει για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Ολύμπου, παρουσιάζοντας την έκθεση «Αναβάσεις στο βουνό των θεών. Frederic Boissonnas-Αρχείο ΜΦΘ», σε συνδιοργάνωση με την Πρεσβεία της Ελβετίας στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι η Ελβετία μαζί με την Αυστρία και τη Γερμανία αποτελούν τις τιμώμενες χώρες του φετινού Φεστιβάλ Ολύμπου.

Ένθερμος φιλέλληνας, αεικίνητος περιηγητής, έμπειρος ταξιδευτής, λάτρης του αλπινισμού αλλά και του φυσικού τοπίου της χώρας μας, ο Ελβετός φωτογράφος Frederic Boissonnas (1858-1946) πρωτοέρχεται στην Ελλάδα το 1903 και για τρεις δεκαετίες αργότερα περιηγείται και φωτογραφίζει τον ελλαδικό χώρο, συμβάλλοντας καθοριστικά στην προώθηση της εικόνας της χώρας στο εξωτερικό. Στα ταξίδια του αυτά, όχι μόνο δεν παραλείπει να επισκεφθεί τουλάχιστον τέσσερις φορές τον Όλυμπο και να ανεβεί στην ψηλότερη κορυφή του, αλλά φωτογραφίζει πολύ το ξεχωριστό αυτό τοπίο του βουνού των θεών (1913, 1921, 1927).
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο ίδιος θα προσπαθήσει επίμονα στη συνέχεια να προχωρήσει το σχέδιο της δημιουργίας ενός Εθνικού Πάρκου (L’ Olympe, Parc National de la Grèce), μέσα και από την προβολή σε Ευρώπη και ΗΠΑ των φωτογραφιών που ο ίδιος τράβηξε στον Όλυμπο και αποτυπώνουν τη μοναδική ομορφιά του.

Ως αποτέλεσμα από αυτά τα ταξίδια του πάντως, έχουμε σήμερα μια μοναδική παρακαταθήκη με περισσότερες από 300 λήψεις για την περιοχή του Ολύμπου. Η έκθεση αυτή, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά με τέτοιον τρόπο, περιλαμβάνει μια επιλογή 150 φωτογραφιών (facsimile), καθώς και άλλο πρωτότυπο υλικό (επιστολές, βιβλία και άλλα αντικείμενα) από το αρχείο του Boissonnas που σχετίζεται με τα ταξίδια στον
Όλυμπο.
Ο Γουίλιαμ Μπλέικ έγραφε πως «σπουδαία πράγματα μπορούν να συμβούν όταν τα βουνά και οι άνθρωποι συναντώνται». Πράγματι, στη ζωή του Ελβετού φωτογράφου Frederic Boissonnas, αυτός ο αφορισμός μετασχηματίστηκε από θεωρία σε πράξη και σηματοδότησε την πορεία του.
Χάρη στη βραβευμένη φωτογραφία του για το Λευκό Όρος το 1902, ο λόρδος Napier τον καλεί να έρθει στην Ελλάδα για να φωτογραφίσει αρχικά τον Παρνασσό. O Frederic Βoissonnas βέβαια ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα επί χρόνια. Αφορμή όμως για το πρώτο ταξίδι στην Ελλάδα το 1903 στάθηκε εκείνη η φωτογραφία της ψηλότερης κορυφής της Ευρώπης.
Στην έκθεση αυτή, δεν υμνείται μόνο το τοπίο του Ολύμπου, αλλά και η Ανάβαση – για αυτό το λόγο έχουν επιλεγεί και φωτογραφίες και από τις τρεις αναβάσεις του Frederic Boissonnas με τον Daniel Baud-Bovy και τον Χρήστο Κάκκαλο (1913, 1921, 1927).
Το βουνό και η κατάκτησή του, λειτουργούν ανά τους αιώνες με τρόπο επικό στο συλλογικό φαντασιακό. Άλλωστε η ανάβαση σε ένα βουνό μπορεί να ιδωθεί και συμβολικά ως η πορεία του ανθρώπου προς το άγνωστο. Στόχος είναι πάντα η κορυφή, αλλά στην επίπονη αυτή πορεία χρειάζεται κάποιος να διαθέτει αντοχή, υπομονή, σεβασμό απέναντι στη φύση αλλά και στον συνοδοιπόρο - όπως άλλωστε και στη ζωή, όποια και εάν είναι η κορυφή που κάποιος έχει ορίσει.
Οι εικόνες του Frederic Boissonnas προς τον Όλυμπο λειτουργούν σαν φρυκτωρία για να μεταδώσουν τη μοναδική ομορφιά του ελληνικού τόπου/συμβόλου, αλλά και για να εικονογραφήσουν αυτή την πορεία που ξεκινά ως ένα ταξίδι προς το άγνωστο, το οποίο όταν κατακτάται γίνεται γνωστό. Ο μύθος αποδομείται για να ξαναγραφεί μέσα από το βλέμμα κάθε θεατή.

Συνδιοργάνωση με την Πρεσβεία της Ελβετίας στην Ελλάδα
Εγκαίνια έκθεσης: 05/07/14, 19.30
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα τελέσει η Υπουργός Τουρισμού, κα Όλγα Κεφαλογιάννη, παρουσία του Πρέσβη της Ελβετίας κου Lorenzo Amberg.

Παραγωγή: Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Σύμβουλος έκθεσης: Γιάννης Κυρίτσης
Στο πλαίσιο της ενότητας της PhotoBiennale «Εκθέσεις ταξιδεύουν»

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ FRED BOISSONNAS
Το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης είναι θεματοφύλακας του ελληνικού τμήματος του αρχείου Fred
Boissonnas, καθώς και των πνευματικών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης αυτού, βάσει
σύμβασης παρακαταθήκης μεταξύ του ΟΠΕΠ και του ΜΦΘ.
Το ελληνικό τμήμα του φωτογραφικού αρχείου Fred Boissonnas αποτελείται από α) αρνητικά φωτογραφιών
σε γυαλί ή ζελατίνη, β) φωτογραφίες, από τις οποίες ορισμένες χωρίς αρνητικά, γ) έγγραφα, τα οποία είναι είτε
σημειώσεις του φωτογράφου κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στην Ελλάδα, είτε αλληλογραφία μεταξύ του
φωτογράφου και της οικογένειάς του, είτε η σύμβαση με την Ελληνική Δημοκρατία της 27/3/1919, ή η
σύμβαση μεταξύ του Fred Boissonnas και του Charles Eggiman για την έκδοση βιβλίου με τίτλο «Παρθενών».
Στο αρχείο περιλαμβάνονται περίπου 13.000 αντικείμενα (φωτογραφικά αντικείμενα, εκτυπώσεις, γυάλινες
πλάκες, αρνητικά, contacts, καθώς και βιβλία, ημερολόγια, αλληλογραφία) της περιόδου 1903-1935.
Περισσότερες από 300 λήψεις αναφέρονται στις τρεις αναβάσεις του Boissonnas στον Όλυμπο (1913, 1921,
1927).
Το αρχείο του Fred Boissonnas φυλάσσεται σε χώρο ειδικά διαμορφωμένων συνθηκών (ψυχρός θάλαμος
διατήρησης φωτογραφικού υλικού) στο εσωτερικό του Μουσείου. Μέρος του έχει παρουσιαστεί σε εκθέσεις
φωτογραφίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό σε συνεργασία με άλλους φορείς, κυρίως με μοντέρνες
αναπαραγωγές.
Παράλληλα, το αρχείο του Fred Boissonnas έχει ψηφιοποιηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος της «Κοινωνίας
της Πληροφορίας», του Γ΄ Κοινοτικού Πλαίσιου Στήριξης (Πρόσκληση 65).Με απόφαση του Υπουργού
Πολιτισμού (ΦΕΚ Β’ 1976/19-6-2012), το ελληνικό τμήμα του φωτογραφικού αρχείου Fred Boissonnas, το
οποίο φυλάσσεται στο ΜΦΘ, χαρακτηρίσθηκε ως κινητό μνημείο.