ZONE5 | Urban Abstracts

Aσπρόμαυρες φωτογραφίες και μουσικοί ήχοι ως στοιχεία μιας αφαιρετικής οπτικοακουστικής προσέγγισης του πνεύματος του αστικού τοπίου της Αθήνας

Η Αθήνα σαν πόλη από την μια πλευρά είναι, μέσω των σύγχρονων στοιχείων της, μια μετάπολη ενώ από την άλλη διατηρεί ζωντανές κατά τόπους τις έννοιες της γειτνίασης και της ανθρωπιάς. Παρουσιάζει χαρακτηριστικά που διαφέρουν από άλλες δυτικοευρωπαϊκές ή βορειοαμερικανικές πόλεις που φέρουν, στην εξέλιξή τους, διακριτά τα σημάδια μιας «παράδοσης» σχεδιασμού. Το γενικότερο Ελληνικό αστικό τοπίο αν και α-σχεδίαστο φαίνεται να παραμένει αρκετά ζωντανό. Στην ουσία όμως, αυτό το ά-μορφο, α-όριστο και ά-τοπο αστικό τοπίο υποτάσσει κάθε αισθητικό άρα και μορφικό λόγο στην αναζήτηση δημιουργίας ευρύτερα γόνιμων δραστηριοτήτων.

Μέσα στην Αθήνα ενυπάρχουν μουσεία, στάδια, εμπορικά κέντρα, θεματικά πάρκα και τουριστικές αναπτύξεις μαζί με χώρους «κενούς» χρήσης οι οποίοι γίνονται αστικά κενά και μοιάζουν με θραύσματα της συνέχειας του αστικού ιστού. Είναι οι κενοί χώροι που προκύπτουν από την κατεδάφιση παλαιών κτιρίων που αφέθηκαν στην εγκατάλειψη και την ερείπωση, εγκαταλελειμμένες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, αδόμητα οικόπεδα και ακάλυπτοι χώροι. Επιπλέον, υπάρχουν χώροι αμφιλεγόμενου χαρακτήρα και ασύμβατων χρήσεων, όπως παλιά λιμάνια και αεροδρόμια. Όλοι αυτοί οι χώροι φαίνεται ότι σύρθηκαν στο περιθώριο της αστικής ζωής κυρίως για λόγους αποστροφής του σύγχρονου ανθρώπου από τη βίωση του ανοιχτού δημόσιου χώρου με αποτέλεσμα να παράγουν κυρίαρχα την αίσθηση της απουσίας. Από την άλλη, ενώ δεν υπάρχει εμφανής χρήση τους, πολλές φορές υφίστανται αυθαίρετες χρήσεις από προσωρινούς κατοίκους με αποτέλεσμα όλες αυτές οι δράσεις να περικλείουν πολλαπλά νοήματα.

Παρατηρώντας την ανθρώπινη συμπεριφορά, πλήθος ανθρώπων δείχνει να μην αλληλεπιδρά πλέον με τον καθημερινό του χώρο· αντίθετα τον αποβάλλει από τη ζωή του. Ο άνθρωπος-κάτοικος της πόλης, δεν είναι ένας δράστης αλλά μάλλον ένας επαναπαυμένος θεατής του καθημερινού ζωτικού του χώρου. Φαίνεται να έχει χάσει τον όποιο καθημερινό του αυθορμητισμό και δεν αγωνιά για μια πιο ειλικρινή οικειοποίηση του αστικού χώρου. Γίνεται τελικά μέρος μιας απόλυτης αστικοποίησης που επεκτείνεται ασταμάτητα ως σαφές δείγμα του συστήματος των παγκόσμιων πόλεων.

Αποσπάσματα κειμένων από μελέτες της έννοιας της πόλης, της «μετάπολης» και των αστικών υπολοίπων, των Ιωσαφάτ Αλίκης, Σιτζόγλου Μαρίας, Τσιρέκα Δέσποινας, Καλαϊτζή Πόπης, Κολοβού Ιωάννη, Οικονόμου Κωνσταντίνου, Σίδερη Θωμά, Αίσωπου Γιάννη και Σημαιοφορίδη Γιώργου. Προσαρμογή: Δημήτρης Τσεβάς.

URBAN ABSTRACTS / Η έκθεση

Συμμετέχουν: Βασιλική Αγγελακοπούλου, Δήμητρα Γκολόη, Χρήστος Διαμαντόπουλος, Δήμητρα Ευθυμίου, Μαρία Ευσταθίου, Ιωάννα Θεοδωράκου, Μαρία Καππάτου, Τάσος Κονταξής, Βασιλική Κούβδου, Νότα Κυριαζή, Κώστας Κωστόπουλος, Γιώργος Μενδρινός, Στράτος Μόκκας, Άλκηστις Μουτάφη, Σταυρούλα Πανοπούλου, Στέφανος Παπαχρήστου, Χρήστος Παππάς, Ελένη Ρημαντωνάκη, Μαριέτα Ρούσσου, Σπύρος Σανσονέτης, Ελένη Σούραλη, Κώστας Τσιαγάς

Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση μιας αφηρημένης αντίληψης γύρω από το καλλιτεχνικό έργο, θεωρείται πως διαδραμάτισε η ανάπτυξη της φωτογραφίας, καθώς κατέστησε σε ένα βαθμό περιττή την πιστή αντιγραφή των αντικειμένων στις υπόλοιπες εικαστικές τέχνες εξ αιτίας της μοναδικής της ικανότητας να αναπαριστά λεπτομερώς την ορατή πραγματικότητα. Έτσι, γεννήθηκαν κινήματα όπως ο Κυβισμός, ο Φουτουρισμός ή και ο μεταγενέστερα Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός που ήταν προσπάθειες περιγραφής της πραγματικότητας, όχι όμως μέσω της μίμησης ή της πιστής αναπαράστασης των εξωτερικών χαρακτηριστικών της, αλλά με έναν αντισυμβατικό και αφηρημένο τρόπο. Σταδιακά, η αποκάλυψη της δομής του υλικού κόσμου αφέθηκε στην επιστήμη ενώ ο ρόλος της τέχνης συγκεντρώθηκε στο να αναδείξει τον πνευματικό της χαρακτήρα. Έπειτα, έρχεται η λύτρωση από την υποχρέωση να εξηγεί και γίνεται αφηρημένη όσο τα γράμματα, οι ήχοι αλλά και τόσα άλλα. Πρακτικά, η έννοια της αφαίρεσης στην τέχνη και κατ’ επέκταση στην φωτογραφία εμπεριέχει έναν ιδιαίτερο και συνάμα μοναδικό τρόπο προσέγγισης του κόσμου του φωτός, του χρώματος, των γραμμών και των σχημάτων μεταδίδοντας μέσα από το «εικονικό», καλλιτεχνικά και πνευματικά νοήματα. Αυτό κυρίως συμβαίνει διότι από την φύση της αναψηλαφεί και επαναπροσδιορίζει ένα από τα πρώτιστα ζητήματα της τέχνης που δεν είναι άλλο από το «μορφικό» ζήτημα. Πολλές φορές στην φωτογραφική τέχνη το «πράγμα» δεν επικυρώνεται από την παρουσία του στην απεικόνιση αλλά από την λεπτομέρεια που το περιγράφει σε συνδυασμό με τη βαρύτητα του βλέμματος που το διακρίνει. Όλες οι λεγόμενες αφηρημένες εικόνες, κινούνται έξω από τα όρια που ορίζει μια σαφής και αντικειμενική αναπαράσταση. Είναι ρεαλιστικές κατά μια έννοια αλλά και σαγηνευτικά απατηλές εικόνες, πράγμα που σημαίνει πως αισθητικά αποκτούν ιδιαίτερη φωτογραφική σημασία. Στα «Αστικά αποσπάσματα», οι φωτογράφοι προσεγγίζουν την έννοια της φωτογραφικής αφαίρεσης την οποία διασταυρώνουν με τη χρήση του ασπρόμαυρου και δημιουργούν μέσα από περιλήψεις, αποχωρισμούς ή τμηματικές απομονώσεις, ιδιαίτερες εικόνες του αστικού περιβάλλοντος της πόλης που ζουν, αγωνιούν και ονειρεύονται. Οι εναλλαγές φωτός-σκιάς, η αυστηρή γραμμική πειθαρχία, η υφή των πραγμάτων και η μορφή της ανθρώπινης παρουσίας στο φωτογραφικό πλαίσιο, είναι κάποια από τα πλέον σημαντικά αισθητικά χαρακτηριστικά αυτών των εικόνων που μεταφέρουν «συναίσθημα», «λεπτή» αίσθηση αλλά και ισχυρές εντυπώσεις.

Δημήτρης Τσεβάς   

URBAN ABSTRACTS / Πρόγραμμα

• Πέμπτη 10/11/2016
  20:00 Εγκαίνια έκθεσης
   
• Σάββατο 12/11/2016
  20:30 Προβολή audiovisuals & short film
  «Vultus», «Gestus» της Δήμητρας Γκολόη
  «Υπόγειες διαβάσεις» των Κώστα Κωστόπουλου & Χρήστου Διαμαντόπουλου
  «Οδός Αθηνάς» των Στράτου Μόκκα & Κώστα Τσιαγά
  «Στοές» των Μαίρης Νικητάκη, Αγγελουρανίας Κώστογλου, Φωτεινής Κρανάκη, Ειρήνης Γερολυμάτου, Αλίκης Γλένη και Γεωργίας Κυριαζή
  «Angst» της Άλκηστης Μουτάφη
• 21:00 Apostolis TRV/Μουσικοί αυτοσχεδιασμοί (Παράλληλη προβολή φωτογραφιών από το "Athens on the move” του Στέφανου Παπαχρήστου)
   
• Κυριακή 13/11/2016
  11:00 "The Darkroom action" από τους Ιωάννη Ασημακόπουλο & Δημήτρη Τσεβά
  Μια δράση που έχει σκοπό να μεταδώσει κάτι από τη μαγεία και τη δημιουργική ατμόσφαιρα που περιβάλλει την ασπρόμαυρη φωτογραφία και τον σκοτεινό θάλαμο. Οι φωτογράφοι Ιωάννης Ασημακόπουλος και Δημήτρης Τσεβάς παρουσιάζουν μια παλαιού τύπου τεχνική λήψης και επεξεργασίας φωτογραφίας (Λήψη χάρτινου αρνητικού με ξύλινη μηχανή 13x18 και εκτύπωση εξ επαφής).
  Για την παρουσίαση, οι φωτογράφοι θα μετατρέψουν τον χώρο του ArtWall σε σκοτεινό θάλαμο μέσα στον οποίο θα εργαστούν δια-δραστικά με τους συμμετέχοντες προσφέροντάς τους μια ξεχωριστή φωτογραφική εμπειρία.
  Περιορισμένος αριθμός συμμετοχών/Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
  Δήλωση συμμετοχής, τηλ. 2107511076, 6944727567.

Επιμέλεια έκθεσης: Ιωάννης Ασημακόπουλος, Δημήτρης Τσεβάς
Οργάνωση-συντονισμός: Δήμητρα Γκολόη
Επικοινωνία: Μαρία Καππάτου
Τεχνική επιμέλεια: Κώστας Τσιαγάς, Στέφανος Παπαχρήστου