Ανάπτυξη - Growth

«Είναι δύσκολο να δεις αυτή την έκθεση χωρίς να συγκινηθείς, ή ακόμη και να θυμώσεις. Κι όμως, όσο ζοφερό κι αν είναι το μήνυμά τους, η δημιουργικότητα και το πνεύμα αυτών των καλλιτεχνών μας δίνει επίσης την ελπίδα ότι εμείς, η ανθρώπινη φυλή, μπορούμε να βρούμε, να συμφωνήσουμε και να συνειδητοποιήσουμε τις απαντήσεις στις προκλήσεις που μας παρουσιάζουν».
Kofi Annan

Το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων της PhotoBiennale και συνεχίζοντας τη συνεργασία του με την ελβετική τράπεζα Pictet και την Candlestar (Λονδίνο) παρουσιάζει την έκθεση «Ανάπτυξη» (Growth), με έργα των 12 φωτογράφων που επιλέχθηκαν για την τελική φάση του Βραβείου Pictet το 2010. Ο τρίτος κύκλος του Βραβείου Pictet (Prix Pictet), το οποίο αποτελεί ένα παγκόσμιο βραβείο για τη φωτογραφία και τη βιώσιμη ανάπτυξη, είχε ως θέμα του την «Ανάπτυξη». Για το 2009 το θέμα ήταν η «Γη» και για το 2008 το «Νερό». Στο πλαίσιο του κύκλου του ΜΦΘ «Τα τέσσερα στοιχεία της Φύσης και ο άνθρωπος», παρουσιάστηκαν οι εκθέσεις «Νερό-Ρεύματα» (2008-2009) και «Γη-Ίχνη» (2009-2010), το ένα μέρος των οποίων περιελάμβανε τα έργα του Βραβείου Pictet και το άλλο – παραγωγή του Μουσείου – έργα Ελλήνων και ξένων δημιουργών. Η θεματική του Βραβείου Pictet για το 2010 (Ανάπτυξη) δεν εντάσσεται στο συγκεκριμένο κύκλο του Μουσείου, ο οποίος θα συνεχιστεί το 2012 με έκθεση που θα έχει ως θέμα τον «Αέρα». Άλλοτε ευλογία και άλλοτε κατάρα, η «Ανάπτυξη» σε κάθε της μορφή, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους γρίφους που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα τις πρώτες δεκαετίες του 21 υ αιώνα. Από την ιλιγγιώδη ανάπτυξη των σύγχρονων πόλεων και τη συνεχώς αυξανόμενη εκμετάλλευση σπάνιων φυσικών πόρων μέχρι την αμείλικτη αύξηση των πληθυσμών και την ανάγκη τους για τροφή, το θέμα της Ανάπτυξης παρουσιάζει μια πλούσια δημιουργική πρόκληση. Άλλωστε, όσο η ανάπτυξη απειλεί να φέρει μια περιβαλλοντική καταστροφή, άλλο τόσο βελτιώνει την υγεία και τις συνθήκες διαβίωσης εκατομμυρίων ανθρώπων επάνω στον πλανήτη.

Οι Christian Als, Edward Burtynsky, Stephane Couturier, Mitch Epstein, Chris Jordan, Yeondoo Jung, Vera Lutter, Nyaba Leon Ouedraogo, Taryn Simon, Thomas Struth, Guy Tillim και Michael Wolf καταγράφουν μέρη από διάφορες γωνιές του πλανήτη και μας παρουσιάζουν την ανάπτυξη μέσα από τη σχέση του ανθρώπου με την ενέργεια, τη φύση, την τεχνολογία, αλλά και το καθημερινό περιβάλλον στο οποίο ο άνθρωπος ζει και εργάζεται. Το πρώτο βραβείο για το 2010  (100.000 ελβετικά φράγκα) απονεμήθηκε το Μάρτιο του 2011 από τον πρώην Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Kofi Annan και επίτιμο πρόεδρο του βραβείου, στον Mitch Epstein (www.prixpictet.com). Η διοργάνωση της PhotoBiennale από το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης είναι έργο ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μακεδονίας-Θράκης του ΕΣΠΑ και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).

Christian Als ( ανία, 1974) Προτάθηκε για τη σειρά Kibera -The Shadow City, 2007-09
O Christian Als, Δανός φωτογράφος, ασχολείται με κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά ζητήματα σε όλο τον κόσμο. =ς φωτορεπόρτερ και με αφορμή φωτογραφικές και ανθρωπιστικές εργασίες ταξίδεψε σε πολλά μέρη του κόσμου, όπως στη Γάζα, την Αϊτή, το Αφγανιστάν και την Δημοκρατία του Κονγκό. Για τη σειρά αυτή, έφτασε μέχρι την Κιμπέρα στο Ναϊρομπι, Κένυα -τη δεύτερη μεγαλύτερη παραγκούπολη της Αφρικής, όπου κατέγραψε τις αντίξοες συνθήκες στις οποίες ζουν οι κάτοικοι και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Εκτός από τα 20 βραβεία που έχει συγκεντρώσει ο Als για τη δουλεία του, πρόσφατα έλαβε εύφημο μνεία στη διοργάνωση της UNISEF, Photo of the Year 2009.

Edward Burtynsky (Καναδάς, 1955) Προτάθηκε για τη σειρά Oil, 1997- 2009
Ο Edward Burtynsky είναι ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους φωτογράφους του Καναδά. Με τις εικόνες του προσπαθεί να ανακαλύψει την πολύπλοκη σχέση που συνδέει τη βιομηχανία, τη φύση και την ανθρώπινη επίδραση στη Γη. Στη σειρά Oil, o Burtynsky εστιάζει στην πετρελαιοβιομηχανία ως πηγή τρόμου και ως μια επικίνδυνη κατάσταση διαρκείας για τους ανθρώπινους οικισμούς. Σε μια περίοδο 12 ετών προσέγγισε και φωτογράφισε όλες τις όψεις του «κουλτούρας του πετρελαίου». Έργα του συμπεριλαμβάνονται σε συλλογές περισσότερων από 50 μεγάλων μουσείων στον κόσμο, όπως στην Εθνική Πινακοθήκη του Καναδά, στην Οτάβα και στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη.

Stephane Couturier (Γαλλία, 1957) Προτάθηκε για τη σειρά Melting Point, 2005
Ο Stephane Couturier ξεκίνησε την καριέρα του βγάζοντας καλλιτεχνικές φωτογραφίες στο Παρίσι στις αρχές του 1990. Η δουλεία του επικεντρώνεται στη διαδικασία της μεταμόρφωσης. Η σειρά Melting Point αποτελεί μια καταγραφή των διαφόρων σταδίων παραγωγής σε έναν χώρο συναρμολόγησης αυτοκινήτων Toyota στη Valenciennes στη Γαλλία, σε μεγάλου μεγέθους φωτογραφίες όπου το χρώμα συνδέεται με την κίνηση. Οι εικόνες αυτές καταγράφουν την αέναη κίνηση στη βιομηχανία -εκλογικευμένη, εξαϋλωμένη, αυτοματοποιημένη και όλο και περισσότερο υποκείμενη στη σιωπηλή λογική του κέρδους. Ο Couturier έχει βραβευτεί με το Βραβείο Nicephore Niepce το 2003.

Mitch Epstein (ΗΠΑ, 1952) Προτάθηκε για τη σειρά American Power, 2003- 2008
O Mitch Epstein είναι ένας αμερικανός φωτογράφος του οποίου η δουλειά πραγματεύεται την ευαίσθητη σχέση ανάμεσα στην καταναλωτική κοινωνία των ΗΠΑ και τις συνέπειες της αχαλίνωτης κατανάλωσης. Η σειρά αυτή είναι το αποτέλεσμα εργασίας μιας πενταετίας σε 25 πολιτείες, στην οποία εξετάζεται ο ρόλος της ενέργειας στην Αμερική. Ο Epstein αντιπαραθέτει εικόνες προαστιακών σπιτιών που επισκιάζονται από παρόχους ενέργειας με φωτογραφίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με σκοπό να δείξει ότι ένας πιο υγιεινός, πιο οικονομικός και πιο «ανθρώπινος» τρόπος ζωής είναι δυνατόν να συμβεί. Η Αμερικανική Ακαδημία του Βερολίνου έχει βραβεύσει τον Epstein με το Guna S. Mundheim Berlin Prize για τις εικαστικές τέχνες, το 2008.

Chris Jordan (ΗΠΑ, 1963) Προτάθηκε για την εργασία του Midway: Message from the Gyre, 2009
Η δουλειά του Chris Jordan εξερευνά τα αποτελέσματα της μαζικής κουλτούρας. Στην πιο πρόσφατη εργασία του καταγράφει μια πλούσια σε συμβολισμούς περιβαλλοντολογική τραγωδία με εικόνες από σκελετούς μικρών άλμπατρος γεμάτων με πλαστικό στην Midway Atoll στον Ειρηνικό =κεανό. Μέσω αυτών των ανεπεξέργαστων εικόνων ο θεατής συνδέεται αμέσως με τον τρόμο της παγκόσμιας υπερκατανάλωσης, ενώ ταυτόχρονα μας θυμίζει ότι οι συνέπειες της ανάπτυξης μας εκτείνονται σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Το 2007 ο Jordan προσκλήθηκε να συμμετέχει στην έκθεση με τίτλο Envisioning Change στο Nobel Peace Center στη Νορβηγία, όπου και βραβεύτηκε με το Green Leaf Award.

Yeondoo Jung (Κορέα, 1969) Προτάθηκε για τη σειρά Evergreen Tower, 2001
O Yeondoo Jung είναι ένας κορεάτης καλλιτέχνης, ο οποίος πρόσφατα ξεκίνησε να φτιάχνει φωτογραφικά πορτραίτα που απεικονίζουν τον κορεάτικο και τον ασιατικό τρόπο ζωής. Η σειρά Evergreen Tower επικεντρώνεται σε έναν πύργο του οποίου τα 150 πανομοιότυπα τετραγωνικά μέτρα δημιουργούν διαμερίσματα στα οποία κατοικούν εργαζόμενοι από τη Σεούλ. Οι φωτογραφίες του Jung είναι ουσιαστικά οικογενειακές φωτογραφίες των κατοίκων αυτών των διαμερισμάτων, οι οποίες από την μια πλευρά έχουν πολλές ομοιότητες λόγω της αρχιτεκτονικής του κτιρίου, από την άλλη όμως υπογραμμίζουν τις προφανείς διαφορές ανάμεσα στις ζωές των οικογενειών. Το 2008 ο Jung έλαβε από το Υπουργείο Πολιτισμού της Κορέας το βραβείο Today’s Young Artist.

Vera Lutter (Γερμανία, 1960) Προτάθηκε για το σύνολο του έργου της
Η Vera Lutter είναι μια γερμανίδα φωτογράφος ιδιαίτερα γνωστή για τις μεγάλου μεγέθους φωτογραφίες της, τις οποίες προβάλλει με τη μέθοδο της camera obscura. Μετατρέπει ολόκληρα δωμάτια σε τεραστίων διαστάσεων φωτογραφικές μηχανές και εκθέτει εικόνες του εξωτερικού κόσμου επάνω σε φωτογραφικό χαρτί στο μέγεθος του τοίχου. Με τη δουλειά της εξερευνά την ομορφιά που βρίσκεται στην καταστροφική δύναμη σε πολλές βιομηχανικές προόδους, φωτογραφίζοντας ναυπηγεία, αεροδρόμια, εγκαταλελειμμένα εργοστάσια και άλλα βιομηχανικά τοπία που αφορούν στη μεταφορά και την κατασκευή. Οι φωτογραφίες της Lutter εμφανίζονται σε πολλές μόνιμες συλλογές όπως αυτή του Metropolitan Museum της Νέας Υόρκης και του Whitney Museum of Art.

Nyaba Leon Ouedraogo (Μπουρκίνα Φάσο, 1978) Προτάθηκε για την εργασία The Hell of Copper, 2009
Ο Nyaba Leon Ouedraogo ξεκίνησε να ασχολείται με τη φωτογραφία μετά από έναν σοβαρό τραυματισμό που τον απέτρεψε από το να κυνηγήσει μία καριέρα στον αθλητισμό. Η προσέγγισή του, η οποία «θολώνει» τα όρια μεταξύ φωτορεπορτάζ και καταγραφής, καταδεικνύει εικόνες «όχι γι’ αυτό που δείχνουν», όπως λέει ο ίδιος, «αλλά γι’ αυτό που μεταφέρουν». Η εργασία The Hell of Copper εξετάζει το παράνομο εμπόριο ηλεκτρονικών αποβλήτων στην Άκκρα της Γκάνα, όπου νεαροί κάτοικοι της πόλης αποσυνδέουν και καίνε παλιούς υπολογιστές με σκοπό να πάρουν το χαλκό και να τον πουλήσουν. Ο Ouedraogo, o οποίος εδρεύει στη Γαλλία, είναι συνιδρυτής του Topics Visual Arts Platform.

Taryn Simon (ΗΠΑ, 1975) Προτάθηκε για την εργασία της An American Index of the Hidden and Unfamiliar, 2007
Η Taryn Simon αυτήν την περίοδο δουλεύει στο περιοδικό Times της Νέας Υόρκης με αναθέσεις εργασιών. Η φημισμένη της εργασία με τίτλο An American Index of the Hidden and Unfamiliar παρουσιάζει μία καταγραφή του τι βρίσκεται κρυμμένο στα σύνορα των ΗΠΑ, από μονάδες κρυοσυντήρησης στο Michigan, μέχρι μονάδες αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων στην Washington. Η δουλειά αυτή επικεντρώνεται στην ικανότητα της κάθε φωτογραφίας να προσελκύει και να ενημερώνει τον κόσμο. Έργα της Simon βρίσκονται στις μόνιμες συλλογές διαφόρων μουσείων όπως το Metropolitan Museum of Art στη Νεα Υορκη, η Tate Modern του Λονδίνου και το Centre Pompidou στο Παρίσι.

Thomas Struth (Γερμανία, 1954) Προτάθηκε για τη σειρά Paradise, 1998-2006
Στον Thomas Struth θα πρέπει να αποδοθεί η καθιέρωση της φωτογραφίας ως σημαντικού μέσου στη σύγχρονη τέχνη. Ο Struth σπούδασε δίπλα στον Gerhard Richter και τον Bernd Becher στην Kunstakademie του Ντύσελντορφ (1973-80), όπου μεταπηδώντας από τη ζωγραφική στη φωτογραφία γίνεται μέρος της ομάδας που αργότερα ονομάστηκε "Becher school". Οι πρώτες του εργασίες αφορούσαν ασπρόμαυρες μελέτες εγκαταλελειμμένων δρόμων και αεροφωτογραφίες πόλεων όπως το Ντύσελντορφ, το Βερολίνο, το Παρίσι, το Λονδίνο και η Νέα Υόρκη. Στη συνέχεια στράφηκε στις έγχρωμες φωτογραφίες με θέματα όπως πολυσύχναστους δρόμους στην Ανατολή αλλά και λουλούδια, ερήμους και αρχαία δάση. Η σειρά Paradise αποτελείται από φωτογραφίες τραβηγμένες σε ζούγκλες της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας και της Κίνας, καθώς επίσης και στα δάση της Καλιφόρνια, στις οποίες βλέπουμε έναν πλούτο πληροφοριών με κάθε λεπτομέρεια, απ’ όπου δύσκολα κανείς μπορεί να απομονώσει μεμονωμένες μορφές. Όπως έχει δηλώσει και ο ίδιος ο δημιουργός, οι φωτογραφίες αυτές παρουσιάζουν ένα είδος άδειου τόπου, απογυμνωμένο ώστε να ξεχωρίσει μια στιγμή ακινησίας και εσωτερικού διαλόγου. Το 1997 ο Struth βραβεύτηκε με το Spectrum International Prize for Photography.

Guy Tillim (Νότιος Αφρική, 1962) Προτάθηκε για τη δουλεία του Petros Village, 2006
Ο Guy Tillim έχει γίνει ευρύτερα γνωστός για τις φωτογραφίες του στις οποίες έχει καταγράψει περιοχές του κόσμου που έχουν πληγεί από τον πόλεμο. =ς ανεξάρτητος φωτογράφος της Νοτίου Αφρικής έχει συνεργαστεί με τοπικά και διεθνή μέσα, όπως με το πρακτορείο Reuters την περίοδο 1986-1988 και στο Agence France Press τo 1993 και το 1994. Η σειρά αυτή αποτελεί μια καταγραφή των κατοίκων του χωριού Petros, στο Μαλάουι, μια κοινότητα που έχει να αντιμετωπίσει ένα επισφαλές μέλλον δεδομένης της μείωσης των καλλιεργειών. Μεταξύ πολλών βραβείων, ο Guy Tillim έχει λάβει το πρώτο βραβείο της Robert Gardner Fellowship in Photography από το Μουσείο Peabody του Πανεπιστημίου του Harvard, το 2006.

Michael Wolf (Γερμανία, 1954) Προτάθηκε για την εργασία Architecture of Density, 2005- 2009
Η δουλεία του γερμανού φωτογράφου Michael Wolf προβάλλει και καταγράφει το θέμα της λαϊκής κουλτούρας. Στην εργασία του Architecture of Density, ο φωτογράφος εξερευνά τις τεράστιες πολυκατοικίες του Hong Kong, αποκαλύπτοντας μια έντονη αφαίρεση στις προσόψεις των κτιρίων. Εξετάζοντας από κοντά την κάθε φωτογραφία βλέπουμε πως το ανώνυμο πρόσωπο της πόλης είναι γεμάτο με θαυμάσιες λεπτομέρειες, όπου μεγάλες επιφάνειες χρώματος δίνουν τη θέση τους σε μικρότερα κομμάτια από τις ανθρώπινες ζωές. Ο Wolf έχει κερδίσει δύο φορές το πρώτο βραβείο στο World Press Photo Award Competition, το 2005 και το 2010.