Η Ιωάννα, η Μαγδαληνή, η Νίκη & η ΖΩΗ

Ο Οργανισμός Πολιτιστικής Ανάπτυξης Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Δωδεκανήσου (ΟΠΑΔ) παρουσιάζει την έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Η Ιωάννα, η Μαγδαληνή, η Νίκη & η ΖΩΗ».

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Κυριακή 2 Μαϊου 2010 και ώρα 19:30 στον εκθεσιακό χώρο του Καταλύματος της Γαλλίας, (οδός Ιπποτών, Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου).

Η έκθεση θα διαρκέσει από 2 εως 16 Μαϊου 2010 και θα λειτουργεί καθημερινές & Σαββατοκύριακα 17:00 - 21:00

H εξέλιξη της φωτογραφικής τεχνικής, στο β’ μισό του 19ου αιώνα, αντικατέστησε την –ως τότε- στατικότητα, σε ένα φορητό στιγμιαίο μέσο που μπορούσε να δημιουργήσει ανεπίσημες συνθέσεις, χωρίς πόζα και άκαμπτο μακρό στήσιμο. Η camera obscura μετεξελίχθηκε σε ένα μέσο που απλώθηκε και επηρέασε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας: μπορούσε να τεκμηριώσει, να «αντικειμενοποιήσει», να εκφράσει, να γίνει ο δίαυλος επικοινωνίας και να αναπαραγάγει. Αντικατέστησε, ως ένα βαθμό, τη ζωγραφική για την διδιάστατη αποτύπωση της πραγματικότητας, της εμπειρίας και της αλήθειας –μιας «αλήθειας» που αέναα επεδίωκαν οι Ευρωπαίοι να αδράξουν μέσα από τις επιστήμες και την εκπαίδευση, τη φιλοσοφία, τις τέχνες. Ως εργαλείο λεπτομερούς απαθανάτισης, υπήρξε μια σημαντική αιτία για την αναθεώρηση παραδοσιακών αντιλήψεων για την ίδια την Τέχνη. Το εικονογραφικό της πανόραμα και οι δυνατότητές της, όμως, έδωσαν μία παραπάνω ώθηση στις νέες αναζητήσεις των καλών τεχνών. Σημασία πλέον δεν είχε το εξεζητημένο θέμα, αλλά η επιλογή των κατάλληλων σχημάτων και χρωμάτων για να δείξουν το τώρα, την κίνηση και το ζωντανό παλμό της εικόνας σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Κοιτώντας τις φωτογραφικές δημιουργίες των Χατζηδιάκου, Κούρτη, και Σπάρταλη, κάνω πρόχειρα στο μυαλό μου αυτή τη «μίνι» ιστορική αναδρομή και χαίρομαι. Χαίρομαι γιατί τρεις γυναίκες δημιουργοί που ζουν στο νησί της Ρόδου και γνωρίζω χρόνια τη δουλειά τους, και την καθεμία ξεχωριστά, συνευρίσκονται για να μεταστρέψουν σε ορατά αντικείμενα τις ξεχωριστές ντελικάτες καλλιτεχνικές τους συνειδήσεις. Κάνουν την πραγματικότητα παλλόμενους μονοχρωματικούς και χρωματικούς ρυθμούς και γίνονται βουαγιέρ σε κοφτές «συντομογραφίες» ζωής. Αν ο κόσμος είναι ένας, κατά Μπωντλαίρ, «ιερογλυφικό λεξικό» οι τρεις δημιουργοί προσηλώνονται στην αξία της στιγμής και η υποκειμενική τους ματιά αναπτύσσεται σε επεισόδια κοφτά, ζωηρά και πάνω απ’ όλα θηλυκά. Ο Γκυ ντε Μωπασσάν, στον πρόλογο του μυθιστορήματος Πιερ και Ζαν (1888) αναφέρει ότι ο πραγματικός καλλιτέχνης, ακόμα και ο πιο ρεαλιστής «…δεν επιζητεί να μας δείξει μια κοινότυπη φωτογραφία της ζωής, αλλά να μας δώσει μία θέαση πιο ολοκληρωμένη, πιο εντυπωσιακή, πιο διεισδυτική από την ίδια την πραγματικότητα. […] Να κάνεις κάτι αληθινό σημαίνει επομένως να δίνεις μια πλήρη ψευδαίσθηση του αληθινού…». Η Ιωάννα, η Μαγδαληνή, και η Νίκη, βουτάνε από το βατήρα της κάμερας και τρυπώνουν σε στιγμούλες όλο ευαισθησία και ΖΩΗ. Συντονίζουν άλλοτε με πληθωρικότητα και άλλοτε με μινιμαλισμό τα επιλεγμένα θέματά τους και μας προσκαλούν να ενταχθούμε στο ταξίδι τους. Να ευχηθώ και άλλες τέτοιες προσκλήσεις στα πολλαπλά κάτοπτρα της ζωής και τα δυσδιάκριτα όρια μεταξύ πραγματικότητας και ονείρου…

Πόλυ Χατζημάρκου, ιστορικός τέχνης & design