έκθεση στο πλαίσιο του φεστιβάλ Πεδίο Δράσης Κόδρα 2011
Με εκκίνηση τον γενικότερο θεωρητικό του προβληματισμό το Πεδίο Δράσης Κόδρα 2011, πρότεινε σε ομάδες εικαστικών τεχνών που δραστηριοποιούνται σήμερα στην Ελλάδα, να υποβάλλουν την παρουσίασή τους υπό μορφή poster.
Οι ομάδες αυτές που προσκλήθηκαν είναι πρωτογενούς καλλιτεχνικής δημιουργίας, θεωρητικού προσανατολισμού ή κινούνται σε όμορους χώρους προς τα εικαστικά(π.χ. περφόρμανς, αρχιτεκτονική, γραφιστικός σχεδιασμός). Η προσέγγιση των ομάδων πραγματοποιήθηκε μέσα στο πλαίσιο των δράσεων που εντάσσονται στο συγχρονικό άξονα του εκθεσιακού μέρους του φεστιβάλ , με μία έννοια ανίχνευσης συλλογικών προσπαθειών δράσης στη σύγχρονη εικαστική σκηνή, όχι αναγκαστικά με όρους συνοχής όπως παλαιότερα μέσα σε μία σφαίρα κοινών υποθέσεων, αλλά με μία προσπάθεια προσέγγισης εικαστικής δράσης έξω από τη σφαίρα του «ιδιωτικού (privato) που σημαίνει πριν απ΄ όλα στερημένο (privo): δίχως φωνή, δίχως δημόσια παρουσία.» Αποτελεί μία έρευνα επί του πεδίου, ώστε να εντοπιστούν και να διερευνηθούν τα μοντέλα καλλιτεχνικής επικοινωνίας με κριτήριο τους τρόπους λειτουργίας και στόχους της εκάστοτε ομάδας, τις στρατηγικές που εστιάζει και υιοθετεί προκειμένου να επηρεάσει την κοινή γνώμη, την λειτουργία της ως παράγοντας χειραφέτησης, συνειδητοποίησης, εμπλοκής και συνοχής σύμφωνα με τους συμβολικούς δεσμούς που η ίδια δημιουργεί. Μπορεί να προκύψουν δεδομένα μέσα από την παρατήρηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ των μελών τους, τους όρους αποδοχής των μελών, την αναγνώριση της ιδιότητας ως μέλη από τρίτους, την ομοιογένεια ή ανομοιογένεια ύπαρξης κοινής καλλιτεχνικής πρακτικής σε επίπεδο παραγωγής ή προσέγγισης/διαχείρισης/υποδοχής του καλλιτεχνικού έργου ή επιδίωξης κοινών ή μη στόχων.
Οι ομάδες ως φορείς, ως δίκτυα διάχυσης του πολιτιστικού στοχασμού ή προϊόντος, συμβάλλουν στη δημιουργία νέων μορφών συλλογικών ταυτοτήτων, ως μοντέλα εικαστικής/πολιτισμικής παρέμβασης με εναντιωματικό, συνεργατικό ή και υβριδικό χαρακτήρα. Εκκινώντας, χωρίς αναγκαστικά κοινές ορθολογικές, ηθικές και αισθητικές αρχές, η πορεία τους συμβαδίζει με τις κοινωνικές εξελίξεις, οι οποίες επαναπροσδιορίζουν διαρκώς τον ρόλο τους. Η συνοχή τους είναι συχνά ένα αξεδιάλυτο κράμα αφορισμών ή απλά κάποια αμοιβαία εμπλοκή συνθημάτων και ιδεολογικών θέσεων που λειτουργούν ως κοινή αφετηρία μιας νοητικής συγκρότησης. Η συγκρότηση της ταυτότητας της κάθε ομάδας που σίγουρα προκύπτει ιδιαίτερα ποικιλόμορφη και σύνθετη, συνήθως αποτελεί μία μικρογραφία του κοινωνικού μας συστήματος, χωρίς αναγκαστικά ομοιογενή συναίνεση ή συνοχή επιρρεπή στην μη βιωσιμότητα-επιβίωση της ομάδας μέσα στο χρόνο, με ατυχή συχνά κατάληξη την απραξία και τη διάλυση. Η έρευνα αυτή αποτελεί μία προσπάθεια ιχνηλάτησης της ύπαρξής τους ως οριακό πολιτισμικό σύμπτωμα, απλά με συνεκτικούς όρους τις έννοιες, τους όρους, τα σχήματα σκέψης- με αποτέλεσμα όχι πάντα ευοίωνο ή αποτελεσματικό, σκιαγραφώντας την περιοχή ανθρώπινης δραστηριότητας που έχει συμβάλει στη χειραφέτηση της σύγχρονης εικαστικής σκηνής μέσω προώθησης νέων τρόπων κριτικής αντίληψης. Η περιπτωσιολογική ανίχνευση της αύρας των μορφωμάτων αυτών σ’ ένα πρώτο επίπεδο, με διερεύνηση των συστατικών τους στοιχείων στο χρόνο, διαγράφει τη διαδρομή τους στη διαδικασία συγκρότησης του σύγχρονου καλλιτεχνικού γίγνεσθαι, μέσα από την νοηματοδότηση της καλλιτεχνικής τους δραστηριότητας και της πλαισίωσής τους (framing ), για την κινητοποίηση πόρων, εμπλοκή πολιτών, τους τρόπους σύνδεσης και επικοινωνίας που χρησιμοποιούν για τη δράση τους στον κοινωνικοπολιτικό χώρο. Καταγράφοντας την προσπάθειά τους, ίσως γίνει πιο εμφανής ο ρόλος της τέχνης ως συμπυκνωτής κοινωνικής συνοχής ενάντια στην αποχαύνωση που έχει επιφέρει την εκμηδένιση της σκέψης στο δημόσιο βίο και στην έλλειψη ανεκτικότητας στο πλαίσιο κάθε μορφής συμβίωσης. Ίσως τελικά να βρούμε μέσω της συλλογικής πολιτισμικής προσπάθειας, ψήγματα γραφής για «το μέρος όπου και ο Κιχώτης και ο Πάντσα κατοικούν και ζουν, εξίσου, ευτυχισμένοι».
Επιμελητές: Θεόφιλος Τραμπούλης, Μαρία Κενανίδου