...Σιγή ιχθύος ...κραυγή αλιέως

Μια ιδιαίτερη ματιά στα πλάσματα της θάλασσας και στους ανθρώπους της παρουσιάζει η εντυπωσιακή έκθεση του φωτογράφου Γιάννη Πανούση με τίτλο «…Σιγή ιχθύος …κραυγή αλιέως», που διοργανώνει από 28 Νοεμβρίου 2011 έως 8 Ιανουαρίου 2012 το Ίδρυμα Ευγενίδου. Την έκθεση φωτογραφίας συνοδεύουν τριάντα ποιήματα επώνυμων και ανώνυμων ποιητών.

Τα εγκαίνια της Έκθεσης θα πραγματοποιηθούν τη Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2011 και ώρα 19:00 στο Ίδρυμα Ευγενίδου (Λεωφ. Συγγρού 387, 175 64 Π. Φάληρο, είσοδος από οδό Πεντέλης 11).

Ψαράδες και ψάρια: δυο κόσμοι που ανταμώνουν πάνω στα ξεπλυμένα από την άρμη σανίδια ενός πλεούμενου, τη στιγμή που ο ένας ξεψυχά και ο άλλος πανηγυρίζει για τη θαλασσινή σοδειά του. Σιωπηλός ο κόσμος των αλιευμάτων, κραυγαλέος ο κόσμος του ψαρά που δρέπει καρπούς από το σκληρό μόχθο του. Ο θρίαμβος του ισχυρού πάνω στον αδύναμο. Η απόλαυση της υπεροχής, η ικανοποίηση του ενστίκτου της επιβίωσης. Είναι αλήθεια ότι για τους ανθρώπους τα ψάρια σιωπούν, γιατί οι περισσότεροι δεν τα έχουν γνωρίσει στο φυσικό περιβάλλον τους. Τα ψάρια δεν έχουν Λόγο, όμως δε σιωπούν, όπως ένας νιογέννητος άνθρωπος δεν ομιλεί αλλά και δε σιωπά. Ο ζωτικός χώρος τους –η θάλασσα– είναι γεμάτος ήχους μυστηριακούς, γενεσιουργούς, άγριους και απαλούς, τρικυμίσματα και φλοίσβους. Έχουν αντίληψη του ήχου, του χώρου, της θαλασσινής πανίδας, της μόλυνσης που τους παρέχεται άφθονη από τον πολιτισμένο άνθρωπο, όμως δεν έχουν να μοιραστούν τίποτε μαζί του. Δεν έχουν κάτι να του πουν, όπως κι αυτός δεν έχει διάθεση να τα αφουγκραστεί, αφού δεν έχουν αρθρωμένο λόγο. Παράγουν ήχους προκλητικούς για την αναπαραγωγή τους, επιθετικούς για την ασφάλειά τους, ευδαιμονικούς από την ελαφρότητα της ύπαρξής τους, απελπιστικούς όταν παγιδεύονται, όμως ο άνθρωπος δεν διαθέτει οξύτητα ακοής για να συλλάβει τη γλώσσα τους. Οι ψαράδες και οι άνθρωποι της θάλασσας συχνά μιλούν για τους ήχους που εκπέμπουν τα ψάρια. Για τον οξύ σχεδόν στριγγλιάρικο ήχο του δελφινιού όταν ακκίζεται, για τον απειλητικό ήχο του μουγγριού, για τον κροταλισμό στο ερωτικό σμίξιμο της σμέρνας. Εμείς που γνωρίζουμε τα ψάρια πάνω στο θρυμματισμένο πάγο κρυμμένα σε ψαροκασέλες, άψυχα, τιμωρούμαστε με τη σιωπή τους.

Αυτή η έκθεση δίνει την ευκαιρία να καταλάβουμε καλύτερα τους δυο κόσμους. Είναι εύγλωττη, αρκεί ο επισκέπτης να ξέρει να διαβάζει τη φωτογραφία. Αφορμή στάθηκε ο νεανικός ενθουσιασμός του φωτογράφου Γιάννη Πανούση να γνωρίσει τη θάλασσα, τους ανθρώπους της και τους καρπούς της για να τους κρατήσει ζωντανούς μέσα από την εικόνα. Τόπος οι ελληνικές θάλασσες. Και έμπνευση οι φίλοι του ψαράδες που με αγάπη τον μύησαν στα θαλασσινά μυστικά.

Για τον κάθε ψαρά που έθρεψε την έμπνευση του φωτογράφου, ισχύουν τα λόγια του ποιητή Ν. Κάλας:

«Αρκεί η φωνή του. Είχε το χρώμα της θάλασσας άμα χτυπάει στους βράχους· το στήθος του, σαν ανοιχτή σπηλιά, αγκάλιαζε όλους τους καιρούς, έπινε τους βοριάδες, τις κάψες, τ’ ατάραχα νερά του Μάη. Χύθηκε η φωνή του μέσα σε όλους τους ήχους της άγριας ζωής..... και τα πονεμένα λόγια του εθαμπώνοντο από έναν τόνο δίκαιης οργής».

Στο Ίδρυμα Ευγενίδου, που μας μυεί στα ουράνια μυστήρια, σμίγουν και πάλι θάλασσα και ουρανός, όπως τότε, πριν από τη δημιουργία του κόσμου. Τότε, που κατά τον ποιητή Γ. Καραβασίλη:

«Το κύμα άγγιξε την πιο ψηλή κορφή της γης,/ ετίναξε τα ψάρια στα ουράνια./ Τα χρώματά τους κολυμπούσαν μες στα σύννεφα,/ Τ’ αστραφτερά τους λέπια τύφλωναν τον ήλιο,/ Το γαλανό της απεραντοσύνης,/ Όταν καινούργιο κύμα τα ξεκρέμασε/ Και τα ’σπειρε βαθιά του./ Ήταν η εποχή που, θάλασσα και ουρανός,/ Δε μάντευαν το χωρισμό τους./ Όταν, σκοτάδι-φως δοκίμαζαν ακόμα τη σιωπή».

Σημειώνεται ότι η είσοδος είναι ελεύθερη.