Ομαδική επιστολή 21 γνωστών φωτογράφων προς το Μ.Φ.Θεσσαλονίκης

Δημοσιεύουμε παρακάτω μια επιστολή που παραλάβαμε την Τρίτη από τον Γιάννη Σταθάτο και που απευθύνεται στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και την οποία συνυπογράφουν 21 γνωστοί φωτογράφοι.

Η επιστολή αφορά πυρκαγιά που εκδηλώθηκε τη νύχτα από 2-3 Μαΐου, 2012, στην αποθήκη της εταιρείας Ορφέας Βεϊνόγλου, στη Βιομηχανική Περιοχή Σίνδου, με αποτέλεσμα να καταστραφούν πάνω από 2.000 σύγχρονα φωτογραφικά έργα της μόνιμης συλλογής του Μουσείου Φωτογραφίας.
Το γεγονός ότι εδώ και 40 μέρες από εκδήλωση της πυρκαγιάς, το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης δεν έχει ακόμη προβεί σε ανακοίνωση θέτει πολλά ερωτηματικά.

Περικλής Πηλείδης
Πρόεδρος Εφορείας Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Αποθήκη Α’
Λιμάνι Θεσσαλονίκης

11 Ιουνίου 2012

Κοινοποίηση:
Κατερίνα Κοσκινά, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Υπουργείο Πολιτισμού

Kύριε Πρόεδρε,

Ήλθε πρόσφατα σε γνώση μας το γεγονός ότι τη νύχτα από 2-3 Μαΐου, 2012, εκδηλώθηκε πυρκαγιά στην αποθήκη της εταιρείας Ορφέας Βεϊνόγλου, στη Βιομηχανική Περιοχή Σίνδου, με αποτέλεσμα να καταστραφούν πάνω από 2.000 φωτογραφικά έργα της μόνιμης συλλογής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Τα καταστραφέντα έργα, σύμφωνα με εξακριβωμένες πληροφορίες, αποτελούσαν σχεδόν το σύνολον της σύγχρονης συλλογής του Μουσείου (από το 1970 και εντεύθεν).

Ελάχιστοι από μας αντιληφθήκαμε την πολύ πρόσφατη και άνευ ημερομηνίας ανάρτηση στο ιστολόγιο του ΜΦΘ η οποία αναφέρει ξερά πως «μέρος της συλλογής φωτογραφικών έργων της σύγχρονης περιόδου υπέστη καταστροφή». Η σε βαθμό αφάνειας διακριτικότητα της ανακοίνωσης αυτής επ’ ουδενί δεν εκπληρεί την υποχρέωση του φορέα να επικοινωνήσει άμεσα με τους «έχοντες σχέση με τη συλλογή». Συγχρόνως, η αναφορά σε «αποκατάσταση της απώλειας» είναι παραπλανητική για τους μη γνωρίζοντες, αφού αφενός μισοκαμένες φωτογραφίες δεν επισκευάζονται, και αφετέρου τα προ-ψηφιακής εποχής τυπώματα δεν είναι δυνατόν να αναπαραχθούν λόγο ελλείψεως των κατάλληλων υλικών.

Η απώλεια αυτή αποτελεί, όπως βέβαια αντιλαμβάνεστε, βαρύτατο πλήγμα τόσο για την ιστορία όσο και την τέχνη της σύγχρονης ελληνικής φωτογραφίας. Η μόνιμη συλλογή σύγχρονης φωτογραφίας του ιδρύματος που έχετε την τιμή να προεδρεύετε ήταν όχι μόνον μοναδική στη χώρα μας, αλλά και κυριολεκτικά αναντικατάστατη. Επιπλέον, η συλλογή αυτή συγκεντρώθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου χάρη στη γενναιοδωρία φωτογράφων οι οποίοι είτε δώρισαν έργα τους στο μουσείο, είτε τα παραχώρησαν έναντι καθαρά συμβολικού τιμήματος.

Με την ιδιότητα λοιπόν των δωρητών δημιουργών και έχοντας αδιαμφισβήτητο νομικό αλλά και ηθικό συμφέρον, οι κάτωθι υπογεγραμμένοι φωτογράφοι των οποίων τα έργα υπέστησαν μερική ή ολική καταστροφή, ερχόμαστε δια της παρούσης επιστολής να ζητήσουμε άμεσες εξηγήσεις για το πρωτοφανές αυτό γεγονός, και να ρωτήσουμε πως και γιατί το ΜΦΘ εμπιστεύθηκε την πολύτιμη αυτή συλλογή στις αποθήκες μεταφορέα, αντί να τηρήσει τις διεθνείς προδιαγραφές αρχειακής μουσειακής αποθήκευσης. Ερώτημα τίθεται επίσης όσον αφορά τη μοίρα των έργων σύγχρονων δημιουργών που φιλοξενούσε το ΜΦΘ χωρίς να αποτελούν μέρος της μόνιμης συλλογής. Τέλος, τόσο δωρητές όσο και δανειστές οφείλουν να ενημερωθούν άμεσα σχετικά με το ασφαλιστικό καθεστώς όλων των κατεστραμένων έργων.

Πέραν τούτου, διαμαρτυρόμεθα με τον πιο έντονο τρόπο διότι δεν σπεύσατε να γνωστοποιήσετε το γεγονός, όπως είχατε υποχρέωση, τόσο στον ευρύτερο φωτογραφικό χώρο όσο και, προπάντων, στους άμεσα ενδιαφερόμενους, μεταξύ των οποίων και οι υπογράφοντες. Η λακωνική ανακοίνωση της ιστοσελίδας σας ότι «μόλις υπάρξουν πορίσματα από τις αρμόδιες αρχές θα ακολουθήσει εκ νέου ανακοίνωση» επ’ ουδενί δεν θεωρούμε ότι καλύπτει τις αυτονόητες ευθύνες του ΜΦΘ απέναντι στους δωρητές αλλά και τους Έλληνες φορολογούμενους.

Δεδομένης της αδιαφάνειας και μυστικότητας που χαρακτήρισε τον μέχρις σήμερα χειρισμό της υπόθεσης αυτής, η παρούσα κοινοποιείται σε όλους τους εμπλεκόμενους και ελεγκτικούς φορείς του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, καθώς και στον τύπο.

Μετά τιμής,
Γιάννης Σταθάτος

Συνυπογράφουν:
Αλέξανδρος Αβραμίδης
Γιάγκος Αθανασόπουλος
Περικλής Αλκίδης
Κωστής Αντωνιάδης
Γιώργης Γερόλυμπος
Άρις Γεωργίου
Νάγια Γιακουμάκη
Γιώργος Δεπολλας
Γιάννης Δήμου
Όλγα Καλούση
Γιώργος Κατσάγγελος
Σάββας Λαζαρίδης
Ελένη Μαλιγκούρα
Νατάσσα Μαρκίδου
Σωκράτης Μαυρομάτης
Περικλής Μπούτος
Νίκος Παναγιωτόπουλος
Στέφανος Πάσχος
Πηνελόπη Πετσίνη
Σίμος Σαλτιέλ