Μπεχ-Τσινάρ, ένας περίπατος στην πόλη

Στο πλαίσιο του 3ου Φεστιβάλ ΚΟΘ "Underground" παρουσιάζεται στη Θεσσαλονίκη η ομαδική έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Μπεχ-Τσινάρ, ένας περίπατος στην πόλη».

Φωτογραφίες: Κωστής Αργυριάδης, Στέργιος Καράβατος, Κοσμάς Παυλίδης, Αχιλλέας Τηλέγραφος

Το Μπεχ-Τσινάρ στη δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης είναι μια περιοχή που ακολούθησε τον τελευταίο ενάμιση αιώνα μια διαδρομή τόσο πολυκύμαντη όσο αυτή της ίδιας της πόλης: υπήρξε παθογόνο έλος, παραδεισένιος και κοσμοπολίτικος εθνικός κήπος, η ακτή του φιλοξένησε οργανωμένες πλαζ. Πάνω στο σώμα του επεκτάθηκε το λιμάνι, στοιχήθηκαν βιομηχανίες και αναπτύχθηκε μια κυψέλη βυρσοδεψείων, εγκαταστάθηκαν τα σφαγεία της πόλης, ενώ κάποιες από τις αποθήκες του επιτάχθηκαν για να φυλάξουν πολεμικό υλικό του γερμανικού στρατού κατοχής. Τις τελευταίες δεκαετίες η περιοχή αποβιομηχανίστηκε και υποβαθμίστηκε. Πιο πρόσφατα, μερικά από τα επιβλητικά της εργοστάσια μεταβλήθηκαν από ερημωμένοι χώροι παραγωγής σε εστίες νυχτερινής ψυχαγωγίας. Το ετερόκλητο αυτό ιστορικό πλαίσιο υπήρξε ιδιαίτερη αποσκευή για τους τέσσερις σύγχρονους φωτογράφους που περιηγήθηκαν τις λεωφόρους, τα στενά και τα αδιέξοδα του Μπεχ-Τσινάρ, σε μια απόπειρα να εισφέρουν μια διεισδυτική ματιά σε μια παραμελημένη γωνιά της πόλης.

Ο Κοσμάς Παυλίδης εργάστηκε μέσα και έξω από το αυστηρό, αόρατο στις φωτογραφίες του, σύνορο του λιμανιού. Συνδυάζοντας την υψηλή πιστότητα του μεγάλου φορμά με στέρεα δομημένες συνθέσεις, ακτινογραφεί τα χαλάσματα που δεσπόζουν στην περιοχή, τη γαλήνη του παράκτιου μετώπου, τη ζώνη φορτοεκφόρτωσης του λιμανιού, εκεί όπου παλιά έσφυζε από ζωή το αυθεντικό Μπεχ-Τσινάρ.

Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες του Κωστή Αργυριάδη κινούνται επίμονα στο όριο ανάμεσα στην καταγραφή και την παρόρμηση, το ορατό και το κρυμμένο. Με ένα σκοτεινό ύφος που προσκαλεί στα μυστικά αδιαβάθμητων σκιών ο Αργυριάδης περιεργάζεται προσεκτικά τις ανοιχτές μάντρες και τις σφραγισμένες πύλες, τις αποσαθρωμένες προσόψεις και τα γυάλινα κτήρια, εντοπίζοντας τη χρήση και την αχρησία να εναλλάσσονται με πρωτόγονη τραχύτητα, χωρίς επιτηδεύσεις και ευκαιρίες προσαρμογής.

Τα έγχρωμα τρίπτυχα του Αχιλλέα Τηλέγραφου υποδεικνύουν με έναν εξίσου μεταφορικό αλλά πιο ήπιο τρόπο τον χωρικό κερματισμό, αξιοποιώντας προσεκτικά το χρώμα, τη μορφή και το περιεχόμενο για να γεφυρώσουν νοητά τα εύγλωττα χάσματα (στις φωτογραφίες και τον αληθινό τόπο) ανάμεσα στο παρατημένο και το σύγχρονο, το πρόχειρο και το τακτοποιημένο, το μόνιμο και το εφήμερο, η συνεχής διαδοχή των οποίων χαρίζει στην περιοχή έναν ιδιάζοντα χαρακτήρα διαρκούς μεταβατικότητας.

Ο Στέργιος Καράβατος υιοθετεί το αποσπασματικό ημερολογιακό ύφος, στο οποίο το κλινικό ύφος των εικόνων εμπλέκεται με την υποκειμενική αφήγηση σε ένα αμάλγαμα που περιδιαβαίνει το Μπεχ-Τσινάρ σπιθαμή προς σπιθαμή, ανακαλύπτοντας όλες σχεδόν τις δυνατές αποχρώσεις αντιφάσεων. Διαπιστώνει μάλιστα την εμφατική παρουσία της άγριας βλάστησης που αξιώνει να καταλάβει κάθε χώρο που γίνεται διαθέσιμος, συστήνοντας αυτόκλητους πυρήνες ενός νέου, αυτοσχέδιου εθνικού κήπου.

Τι είναι τελικά το Μπεχ-Τσινάρ; Μια περιοχή στην οποία ξεφυτρώνουν νέες εμπορικές χρήσεις ενώ παράλληλα ανθεί η παραβατικότητα και η απρόσκλητη χλωρίδα; Όπου η εγκατάλειψη και το αστραφτερά καινούργιο συγκρούονται άτακτα ακροβατώντας με την έλλειψη νοήματος; Οι άνθρωποι που απουσιάζουν από τις φωτογραφίες έχουν άραγε φύγει για πάντα, προσπερνούν γοργά στην παλιά εθνική οδό ή περιμένουν να πέσει η νύχτα για να ξεδιψάσουν εκεί τους πόθους και τις φαντασιώσεις τους; Το Μπεχ Τσινάρ προβάλλει σαν μια άλυτη εκκρεμότητα, μια πίσω αυλή της πόλης ακριβώς στην είσοδό της. Το φόντο στο δυστοπικό σκηνικό του ολοκληρώνουν οι θεόρατοι γερανοί οι οποίοι, ως μηχανικοί παντεπόπτες, υψώνονται στο βάθος, εκεί που τελειώνουν οι προσχώσεις, επιθεωρώντας τα σωθικά του που χάσκουν σαν ανοιχτή πληγή.

Η έκθεση Μπεχ-Τσινάρ, ένας περίπατος στην πόλη κατέστη δυνατή χάρη στην ανάθεση και την οικονομική στήριξη του «Φεστιβάλ ανοιχτής έκφρασης και δημιουργίας Κ.Ο.Θ. underground», στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του οποίου παρουσιάζεται. Το Φεστιβάλ, που συνδιοργανώνεται από τους φορείς Σ.Μ.Υ.Κ.Ο.Θ., ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ, ΚΕΘΕΑ ΑΝΑΔΥΣΗ, Ε.Τ.Ο.Σ. Κ.Ο.Θ., δίνει ραντεβού με το κοινό για τρίτη συνεχόμενη χρονιά στο Block 33 και ανοίγει τις πύλες του την Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου στις 17:00.

Παράλληλα με την έκθεση κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις University Studio Press ομώνυμος κατάλογος 32 σελίδων που θα είναι διαθέσιμος τόσο στη διάρκεια του φεστιβάλ όσο και στα βιβλιοπωλεία της πόλης.