Ομαδική επιστολή 50 φωτογράφων και παραγόντων του ελληνικού φωτογραφικού χώρου

Φωτογραφία Εκδήλωσης
· Διάφορα // Δημοσίευση: 22 Δεκ 2013

απάντηση στη συνέντευξη του διευθυντού του ΜΦΘ στο Περιοδικό Φωτογράφος - Τεύχος 227

Δημοσιεύεται παρακάτω το κείμενο της ομαδικής επιστολής που απέστειλαν 50 φωτογράφοι και παράγοντες του ελληνικού φωτογραφικού χώρου σε απάντηση των δηλώσεων του διευθυντή του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, κ. Ευάγγελου Ιωακειμίδη, στο τεύχος 227 του περιοδικού Φωτογράφος. Πέρα από την αντίδραση στις σοβαρές ανακρίβειες του κ. Ιωακειμίδη, η επιστολή εκφράζει την έλλειψη εμπιστοσύνης των υπογραφόντων στη διεύθυνση του ΜΦΘ και ζητάει την άμεση επανεξέταση του διορισμού του νυν διευθυντού καθώς και τον διορισμό νέου προέδρου και διοικητικού συμβουλίου.

Ελπίδα όλων μας είναι με τον καινούργιο χρόνο να δοθεί επιτέλους ένα τέρμα στην παράλογη κατάσταση που επικρατεί εδώ και χρόνια στο ΜΦΘ.

Για τους 50 υπογράφοντες,
Γιάννης Σταθάτος
Διευθυντής,
Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων

 

Απάντηση στη συνέντευξη του διευθυντού του ΜΦΘ στο περιοδικό «Φωτογράφος»

(τεύχος Νοεμβρίου 2013)

 

Η επιλογή των αποθηκών Βεϊνόγλου

Η δήλωση πως «οι προδιαγραφές για τη φύλαξη των έργων τέχνης της συλλογής ενός Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης διαφέρουν κατά πολύ από αυτές ενός Μουσείου Φωτογραφίας» μόνο θυμηδία μπορεί να προκαλέσει, όπως επίσης και οι επίμονες προσπάθειες του κ. Ιωακειμίδη να υποβαθμίσει την ποιότητα των υπηρεσιών που προσέφερε δίχως χρέωση στο ΜΦΘ το ΚΜΣΤ. Αφενός μεν είναι αυτονόητο πως στις συλλογές κάθε Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης συμπεριλαμβάνονται έργα σε χαρτί κάθε είδους, μεταξύ των οποίων και φωτογραφίες, αφετέρου δε ειδικά το ΚΜΣΤ διαθέτει έναν από τους αρτιότερα μελετημένους και οργανωμένους χώρους φύλαξης συλλογής έργων τέχνης στην Ελλάδα. Ξεχνάει, δήθεν, ο κ. Ιωακειμίδης πως στο ΚΜΣΤ φυλάσσονται αποτελεσματικότατα τα αριστουργήματα της συλλογής Κωστάκη, εξαιρετικά ευαίσθητα έργα που χρειάζονται ειδική μέριμνα τόσο συντήρησης όσο και φύλαξης.

Εξίσου ανόητη είναι η δικαιολογία πως με τη στέγαση στις αποθήκες του μεταφορέα διευκολύνεται η «διαχείριση και διακίνηση των έργων», και τούτο για δύο λόγους. Πρώτον, γνωρίζουμε πως από το 2007 μέχρι και την καταστρεπτική πυρκαγιά, ελάχιστα από τα κατεστραμμένα έργα της μόνιμης συλλογής διακινήθηκαν προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Δεύτερον και σοβαρότερον, η δικαιολογία αυτή θα μπορούσε ίσως να ευσταθεί στην περίπτωση εκθέσεων που περιοδεύουν, στις οποίες, για ένα περιορισμένο διάστημα, διατηρούνται εκθέματα μέσα σε κάδρα. Αποτελεί όμως παράβαση κάθε αρχής συντήρησης το να παραμένουν φωτογραφίες καδραρισμένες για εκτεταμένα χρονικά διαστήματα: με το πέρας της έκθεσης ή της περιοδείας, οφείλουν να βγαίνουν από τα κάδρα και να τοποθετούνται επίπεδα σε ειδικά συρτάρια. Εάν τα αφημένα στο έλεος της μεταφορικής εταιρείας έργα παρέμειναν επί έτη καδραρισμένα, πακεταρισμένα και εκτεθειμένα τόσο στην υγρασία όσο και στις αναθυμιάσεις από κόντρα πλακέ, πλαστικό και άλλα τοξικά, αυτό αποτελεί πρόσθετη επιβάρυνση.

Εξάλλου, βασικός λόγος σύστασης κάθε μουσειακής συλλογής που σέβεται τον εαυτό της δεν είναι η συσσώρευση αντικειμένων, αλλά η διαθεσιμότητά της για έρευνα και μελέτη. Αυτό ίσχυε όλως ιδιαιτέρως όσον αφορούσε τη μοναδική συλλογή σύγχρονης ελληνικής φωτογραφίας, αφού αντίστοιχη συλλογή, δημόσια ή ιδιωτική, δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο. Είναι προφανές ότι ο εγκλεισμός της στις αποθήκες μεταφορικής εταιρείας δύσκολα θα εξυπηρετούσε την αποστολή αυτή.

Τέλος, γιατί δεν μας πληροφορεί ο κ. Ιωακειμίδης ποιο ήταν το κόστος φύλαξης της συλλογής στην ιδιωτική εταιρεία και ποιο το κόστος κάθε λογιστικής πράξης αναζήτησης ή διαχείρισης έργων της συλλογής; Αυτό που διαφαίνεται ξεκάθαρα από όλες της σχετικές δηλώσεις του είναι η πρόθεση να σταθεί στο πλευρό, όχι των φωτογράφων, αλλά της μεταφορικής εταιρείας. Είναι θλιβερό ένας διευθυντής κρατικού μουσείου να γίνεται δημόσια υπερασπιστής ιδιωτικής εταιρείας. Η εταιρεία δεν έχει βγει ποτέ δημόσια να υπερασπιστεί τον εαυτό της, αφού τον άχαρο ρόλο του εκπρόσωπου τύπου της ανέλαβε ο διευθυντής του ΜΦΘ.

Η πυρκαγιά και τα επακόλουθα

Ο ισχυρισμός πως «μέχρι τη διοργάνωση των δύο εκδηλώσεων [του Σεπτεμβρίου 2013] το ΜΦΘ είχε προβεί στην ευρεία δημοσιοποίηση τριών ανακοινώσεων, όπου δίνονταν αρκετά αναλυτικές πληροφορίες για το ατυχές συμβάν της πυρκαγιάς» είναι εξ ολοκλήρου ανακριβής. Μόνο κατόπιν της πρώτης επιστολής διαμαρτυρίας 21 φωτογράφων στις 11/6/12 το ΜΦΘ ανάρτησε μια λακωνική και άνευ ημερομηνίας ανακοίνωση στην ιστοσελίδα του η οποία ανέφερε ξερά πως «μέρος της συλλογής φωτογραφικών έργων της σύγχρονης περιόδου υπέστη καταστροφή». Σε μεταγενέστερη (και πάντα άνευ ημερομηνίας) ανακοίνωση, το μουσείο τόνισε πως τα κατεστραμμένα έργα «βρίσκονται όλα καταλογογραφημένα». Παρά τη διαβεβαίωση αυτή, ακόμα δεν έχει δημοσιοποιηθεί ο κατάλογος των καταστραφέντων.

Ο κ. Ιωακειμίδης επαναλαμβάνει συστηματικά ότι «δεν μπορούσαμε να προβούμε σε ακόμη πιο λεπτομερείς διευκρινίσεις για πολλά ζητήματα, καθώς ακόμα και σήμερα δεν έχουν ολοκληρωθεί όλες οι διοικητικές διαδικασίες (χαρακτηρισμός πορίσματος από αρμόδια εισαγγελία)». Πρόκειται για στάχτη στα μάτια. Γιατί δεν ανακοινώνεται εδώ και ενάμιση χρόνο το ποια ακριβώς έργα καταστράφηκαν; Υπάρχουν καλλιτέχνες ακόμη και σήμερα που προσπαθούν με επιστολές τους να πληροφορηθούν αν καταστράφηκαν τα έργα τους, αλλά δεν παίρνουν καμία απάντηση. Οι εισαγγελικές αρχές όταν ανακοινωθεί το πόρισμά τους, θα αναφερθούν στο πώς και τι έγινε, όχι στο τι κάηκε. Αυτό είναι αρμοδιότητα του ΜΦΘ· η απλή δημοσιοποίηση καταλόγου των καταστραφέντων, εφόσον φυσικά το ΜΦΘ γνωρίζει τι έχει και τι είχε, χωρίς αναφορά στα αίτια της πυρκαγιάς, σε τίποτα δεν θα ενοχλήσει την εισαγγελική αρχή.

Η ασφάλιση των έργων

Η άλλη σταθερά επαναλαμβανόμενη δικαιολογία του κ. Ιωακειμίδη για την μη ενημέρωση των ενδιαφερόμενων φωτογράφων είναι το ασφαλιστικό: «οι [διοικητικές] διαδικασίες δεν εξαρτώνται από εμάς, και υπήρχε ο κίνδυνος να χάσουμε τα ασφάλιστρα που δικαιούμασταν». Παράλληλα, κατά τη διάρκεια των δύο «συνεντεύξεων» του περασμένου Σεπτεμβρίου, ο κ. Ιωακειμίδης προσπάθησε να αποπροσανατολίσει τους παρευρισκόμενους θέτοντας θέμα ασφαλίστρων. Το γεγονός όμως είναι πως όσοι δωρίσαμε ή πουλήσαμε έναντι συμβολικού τιμήματος έργα στη συλλογή, δεν εγείρουμε ούτε μπορούμε να εγείρουμε ιδιοκτησιακές απαιτήσεις και ούτε μας απασχολεί το ασφαλιστικό καθεστώς των έργων: απεναντίας, απαιτούμε τον αυτονόητο αλλά φευ, ανύπαρκτο από πλευράς του ΜΦΘ, σεβασμό προς το έργο μας και τα πνευματικά μας δικαιώματα.

Εντούτοις, δεν πρέπει να αγνοούμε πως η πυρκαγιά αποτέφρωσε, εκτός από τα έργα της μόνιμης συλλογής, και πολλές φωτογραφίες που οι δημιουργοί τους είχαν εμπιστευθεί προσωρινά στο ΜΦΘ - χωρίς δυστυχώς να τύχουν καλύτερης περιποίησης απ’ ότι οι δωρητές. Το 1999, ο κ. Ιωακειμίδης διοργάνωσε την έκθεση «Περιοχές, Κοινότητες», στην οποία συμπεριέλαβε πέντε έργα της Νάγιας Γιακουμάκη. Παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις της καλλιτέχνιδας προς τον κ. Ιωακειμίδη, τα έργα της ποτέ δεν επεστράφησαν. Σε email της προς τους υπογράφοντες, η κ. Γιακουμάκη δηλώνει ευθέως πως «το Μουσείο έχει κρατήσει από το 1999 5 έγχρωμα έργα μου που ήτανε για την έκθεση Κοινότητες κλπ του Ιωακειμίδη και ακόμα δεν μου τα έχουνε επιστρέψει παρά τα συχνά μου εμαιλ. Χάθηκαν; Κάηκαν κι αυτά; Πουλήθηκαν; Κρεμάστηκαν στο σαλονάκι κάποιου; Δεν έχω ιδέα. Σιγή ιχθύος από το Μουσείο. Απογοητευτική κατάσταση» (17/09/13).

Η δήθεν επανασύσταση της συλλογής και οι πιέσεις για υπογραφή δηλώσεων

Με τις αναφορές του στο θέμα αυτό ο κ. Ιωακειμίδης δημιουργεί σοβαρές αμφιβολίες, τόσο για την επιστημονική του επάρκεια όσο και για τις προτεραιότητές του. Έχουμε ήδη αναφερθεί διεξοδικά στο γεγονός ότι παρά τις διαβεβαιώσεις του, το μεγαλύτερο μέρος των προψηφιακών τυπωμάτων είναι αδύνατον να αναπαραχθεί ικανοποιητικά σήμερα, ενώ φυσικά όλα τα μοναδικά έργα (επιζωγραφισμένα, κατασκευές, Polaroid) έχουν χαθεί ανεπιστρεπτί. Παραμένει και το ερώτημα κατά πόσον, εν όψει της μέχρις σήμερα στάσης του, θα του εμπιστευθούν τα πολύτιμα αρνητικά τους οι παθόντες.

Εν πάση περιπτώσει, αντί να πράξει το αυτονόητο που απαιτεί η ευγένεια, να γράψει δηλαδή στους φωτογράφους των οποίων τα έργα καταστράφηκαν και να τους πληροφορήσει για την απώλεια, ο κ. Ιωακειμίδης ανακοίνωσε πρόσφατα την πρόθεσή του να «ξεκινήσει διαδικασία προσωπικών συναντήσεων με δημιουργούς». Μάλιστα, μας πληροφορεί θριαμβευτικά πως η απίστευτα δαιδαλώδης αυτή διαδικασία θα ολοκληρωθεί... τον Ιούνιο του 2014!

Η πλειοψηφία βέβαια των ενδιαφερομένων δεν έχει ακόμα κληθεί σε επίσημη προσωπική συνάντηση με τον κ. διευθυντή. Η εμπειρία όμως του συναδέλφου Στέλιου Ευσταθόπουλου είναι σίγουρα χαρακτηριστική, και αποκαλύπτει τον πραγματικό σκοπό της κίνησης αυτής: επιλέγοντας προσεκτικά τους συνομιλητές του, ο κ. Ιωακειμίδης τους πιέζει να προσυπογράψουν δήλωση που όχι μόνον αποτελεί συγχωροχάρτι, αλλά απεναντίας παινεύει τον διευθυντή του ΜΦΘ για το συνολικό του έργο, κατοχυρώνοντας τη θέση του! Έτσι, ασκήθηκε πίεση στον κ. Ευσταθόπουλο να υπογράψει βεβαίωση ότι ενημερώθηκε για τις δραστηριότητες του ΜΦΘ κατά τη διάρκεια της θητείας του Ευάγγελου Ιωακειμίδη, ότι ενημερώθηκε για την κατάσταση των φωτογραφιών του, και ότι δέχεται να συμβάλει στην αποκατάσταση της συλλογής με αποστολή στο εξωτερικό των αρνητικών του. Ο κ. Ευσταθόπουλος αρνήθηκε να υπογράψει, επειδή κατά τη διάρκεια της συνάντησης έγινε προφανές ότι ο συνομιλητής του δεν είχε σαφή γνώση του ποια και πόσα έργα είχαν καταστραφεί, αλλά και επειδή θεωρούσε εντελώς ανεπαρκή μια προφορική ενημέρωση.

Το κείμενο της βεβαίωσης με την οποία ο κ. Ιωακειμίδης ελπίζει να απαλλαγεί των υποχρεώσεών του έχει ως εξής:

ΒΕΒΑΙΩΣΗ

Με την παρούσα βεβαίωση και σύμφωνα με τα έως τώρα διαθέσιμα στοιχεία, δηλώνω τα ακόλουθα:

  • Έχω λάβει εντύπως τον Aπολογισμό της συνολικής δράσης του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης για τα έτη 2006-2012, καθώς και τον απολογισμό της διοργάνωσης PhotoBiennale “TOPOS” του 2010.
  • Έχω ενημερωθεί προφορικά σε προσωπική συνάντηση για την κατάσταση των έργων μου που ανήκουν στη συλλογή του Μουσείου Φωτογραφία Θεσσαλονίκης.

Σαν μικρό δείγμα της καλλιτεχνικής ευαισθησίας του κ. Ιωακειμίδη, κατά τη συνομιλία του με τον Στέλιο Ευσταθόπουλο, ο πρώτος ανακοίνωσε ότι όσον αφορά τα μοναδικά τυπώματα Polaroid, το μουσείο θα διέθετε στους δημιουργούς καινούργιο φιλμ ώστε να μπορέσουν οι ίδιοι να αναπαραγάγουν τα χαμένα τους έργα...

Η συνεργασία με το Charleroi

Σίγουρα το Μουσείο Φωτογραφίας του Charleroi είναι αξιόλογος θεσμός. Γιατί όμως ο κ. Ιωακειμίδης επιλέγει η επανασύσταση να γίνει μέσω ενός ομόλογου φορέα του εξωτερικού, πράγμα που συνεπάγεται μετακίνηση πρωτότυπων και μοναδικών αρνητικών εκτός συνόρων με αναγκαστικά επισφαλείς και δαπανηρές διαδικασίες; Γιατί δεν αξιοποιούνται οι αξιόλογοι και έμπειροι τεχνικοί, στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα; Πόσο κοστίζει μοναδιαία η επανεκτύπωση έργων της συλλογής αφού δεν είναι κερδοσκοπική η πρόθεση του βελγικού μουσείου;

Από νομικής απόψεως, πώς αποφασίζει το ΜΦΘ, κρατικός φορέας που δεσμεύεται από αυστηρές υποτίθεται προδιαγραφές, να αναθέσει τις εργασίες αυτές χωρίς να προηγηθεί ο απαραίτητος διαγωνισμός; Ή μήπως πρόκειται για άλλο ένα παράδειγμα της πάγιας τακτικής του κ. Ιωακειμίδη, να επικαλείται δηλαδή ξένους φορείς (που συνήθως έχουν πλήρη άγνοια των εδώ συνθηκών) για να στηρίξει τη θέση του εγχωρίως;

Ο διορισμός του διευθυντού ΜΦΘ και ο νόμος

Ο κ. Ιωακειμίδης έδωσε πολλές και αρκούντως ευφάνταστες δικαιολογίες για τη δράση του στο ΜΦΘ όσο η θέση παρέμενε κενή, προφασιζόμενος «διαδικασίες πολύπλοκες» και «αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό». Δεν εξηγεί όμως γιατί τα δυο χρόνια που εκκρεμούσε ο διορισμός νέου διευθυντή, ο ίδιος εμφανιζόταν παντού δημόσια (σε εγκαίνια, συνεντεύξεις, συναντήσεις, επίσημες εκδηλώσεις) ως διευθυντής του ΜΦΘ. Η εφορεία του ΜΦΘ δεν έχει κανένα δικαίωμα να εξουσιοδοτεί κάποιον να λειτουργεί ως διευθυντής. Μόνο ο υπουργός έχει αυτό το δικαίωμα.

Αυτά όμως είναι ψιλά γράμματα μπροστά στο μείζον θέμα του πρόσφατου (11/03/13) διορισμού του. Ο κ. Ιωακειμίδης έχει δηλώσει, κάπως άκομψα ίσως, ότι αν και αγνοήθηκαν η ανοιχτή πρόσκληση ενδιαφέροντος για την πλήρωση της θέσης του διευθυντή που προκηρύχτηκε την 27/01/11 καθώς και η αξιολόγηση με αξιοκρατικά κριτήρια των σχετικών υποβολών, παρέμενε στη «διακριτική ευχέρεια» του τότε αναπληρωτή υπουργού κ. Τζαβάρα να προβεί στον διορισμό με διοικητική διαδικασία. Ίσως έτσι να είναι, όσο και αν αυτό δύσκολα συνάδει με τη δηλωμένη πρόθεση της τότε (πόσο μάλλον της νυν) κυβέρνησης οι διορισμοί να γίνονται αξιοκρατικά και μόνον.

Αυτό που κανένας υπουργός δεν δικαιούται να κάνει είναι να παρακάμψει την ισχύουσα νομοθεσία. Σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο του ΜΦΘ (2557/1997, άρθρο 2), ο διευθυντής του ΜΦΘ οφείλει να έχει τα ακόλουθα προσόντα:

  1. Πτυχίο τριτοβάθμιου εκπαιδευτικού ιδρύματος της ημεδαπής ή αλλοδαπής.
  2. Διδακτορικό Δίπλωμα σε συναφές αντικείμενο (ιδίως στην ιστορία της φωτογραφίας ή της τέχνης, στη μουσειολογία, στη διαχείριση πολιτιστικών υποθέσεων) ή σημαντικό συγγραφικό, επιστημονικό έργο αναγνωρισμένο σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Σύμφωνα όμως με τη Διεύθυνση Διοικητικού της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού, ο μοναδικός τίτλος σπουδών που προσκόμισε ο κ. Ιωακειμίδης είναι ένα απλό δίπλωμα: το Diplome de premier cycle Mention Etudes Cinematographiques et Audio-Visuelles που του απονεμήθηκε από το Universite de Paris VIII του Ministere de l' Education Nationale. Όπως επιβεβαιώνει το υπεύθυνο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, το εν λόγω «δίπλωμα πρώτου κύκλου» απονέμεται μετά από διετή μόνον φοίτηση, δεν αντιστοιχεί επ’ ουδενί με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και δεν γίνεται αποδεκτό από τον ΔΟΑΤΑΠ.

Έχει γίνει και σχετική επερώτηση στην ελληνική βουλή για τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα του επαναδιορισθέντα διευθυντή του ΜΦΘ, ο οποίος σύμφωνα με όσα καταγγέλλονται, δεν έχει κανένα πανεπιστημιακό πτυχίο αναγνωρισμένο από τις ελληνικές αρχές. Μπορεί απόφοιτος λυκείου να διευθύνει επί δεκατρία χρόνια δημόσιους φορείς για τους οποίους έχουν οριστεί υψηλά προσόντα; Πότε επιτέλους το υπουργείο θα πάρει επίσημα θέση για το θέμα;

Συμπέρασμα

Εν κατακλείδι, θέτουμε για άλλη μία φορά την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού προ των ευθυνών της. Ζητάμε την άμεση επανεξέταξη του διορισμού του νυν διευθυντού του ΜΦΘ, την αυτονόητη εφαρμογή τόσο της ισχύουσας νομοθεσίας όσο και των αρχών της αξιοκρατίας, και τον διορισμό καινούργιου προέδρου και μελών του διοικητικού συμβουλίου, ώστε να αποκτήσει ξανά ο θεσμός την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό της φωτογραφικής κοινότητας.

 

5 Δεκεμβρίου 2013

 

Υπογράφουν:

Δημοσθένης Αγραφιώτης
Θεωρητικός, εικαστικός καλλιτέχνης

Αλέξανδρος Αβραμίδης
Φωτογράφος

Γιάγκος Αθανασόπουλος
Φωτογράφος
Καθηγητής, Τμήμα Φωτογραφίας ΤΕΙ Αθηνών

Περικλής Αλκίδης
Φωτογράφος

Κωστής Αντωνιάδης
Καθηγητής, Τμήμα Φωτογραφίας ΤΕΙ Αθηνών

Νικόλας Βεντουράκης
Φωτογράφος

Γιάννης Βαχαρίδης
Φωτογράφος έργων τέχνης

Οδυσσέας Βαχαρίδης
Φωτογράφος έργων τέχνης

Αλέξανδρος Βαλαβάνης
Εκδότης- Φωτογράφος

Χρήστος Γαλάζιος
Φωτογράφος

Άρις Γεωργίου
Φωτογράφος
τέως Διευθυντής Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Ιδρυτής Φωτογραφικής Συγκυρίας

Νάγια Γιακουμάκη
Φωτογράφος
Επιμελήτρια, Whitechapel Gallery, Λονδίνο

Γιώργος Δεπόλλας
Φωτογράφος
Καθηγητής, Σχολή Βακαλό

•Γιώργος Δίδυμος
Φωτογράφος

Έκτωρ Δημησιάνος
Φωτογράφος

Γιάννης Δήμου
Φωτογράφος
Apeiron Photos

Ιάσων Δήμου
Athens House of Photography

Ingo Duennebier
Φωτογράφος

Στέλιος Ευσταθόπουλος
Φωτογράφος

Γιάννης Ζιώγας
Εικαστικός, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Εικαστικών & Εφαρμοσμένων Τεχνών, Παν. Δυτ. Μακεδονίας

Κώστας Ιωαννίδης
Ιστορικός Τέχνης
Επίκουρος Καθηγητής, Τµήµα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης  Α.Σ.Κ.Τ.

Κατερίνα Καλογεράκη
Φωτογράφος

Βασίλης Κάντας
Φωτογράφος
Λέκτωρας, London School of Liberal Arts

Στέργιος Καράβατος
Φωτογράφος, επιμελητής

Γιάννης Κόντος
Φωτοδημοσιογράφος
Διδάκτωρ Τεχνών και Ανθρωπιστικών Επιστημών

Δημήτρης Κοσμίδης
Ιστορικός, μεταφραστής, επιμελητής εκδόσεων

Νίκος Κουκής
Φωτογράφος

Γιώργος Κυβερνήτης
Aρχιτέκτων, φωτογράφος

Ελένη Μαλιγκούρα
Φωτογράφος
Καθηγήτρια, Τμήμα Φωτογραφίας ΤΕΙ Αθηνών & Σχολή Βακαλό

Νατάσσα Μαρκίδου
Φωτογράφος
Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Φωτογραφίας ΤΕΙ Αθηνών

Σωκράτης Μαυρομάτης
Φωτογράφος

Ελένη Μουζακίτη
Φωτογράφος
Διδάκτωρ Τεχνών και Ανθρωπιστικών Επιστημών

Περικλής Μπούτος
Φωτογράφος

Σταύρος Μωρεσόπουλος
Πρόεδρος Ελληνικού Κέντρου Φωτογραφίας

Νίκος Παναγιωτόπουλος
Φωτογράφος
Διδάκτωρ Τεχνών και Ανθρωπιστικών Επιστημών
τ. Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Φωτογραφίας ΤΕΙ Αθηνών

Θάνος Παπαδόπουλος
Φωτογράφος

Στέφανος Πάσχος
Φωτογράφος

Ηώ Πάχου
Επιστημονική συνεργάτης, Τμήμα Φωτογραφίας ΤΕΙ Αθηνών

Δημήτρης Παζαΐτης
Φωτογράφος

Αβραάμ Παυλίδης
Φωτογράφος

Πηνελόπη Πετσίνη
Φωτογράφος
Διδάκτωρ Τεχνών και Ανθρωπιστικών Επιστημών

Ευδοξία Ράδη
Φωτογράφος

Ιωάννα Ράλλη
Φωτογράφος

Σίμος Σαλτιέλ
Φωτογράφος
Creative Director, εταιρεία Red Creative

Γιάννης Σταθάτος
Φωτογράφος
Διευθυντής, Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων

Μανώλης Σκούφιας
Φωτογραφος
Καθηγητής, Σχολή ESP, Θεσσαλονίκη

Στέργιος Τσιούμας
Εικαστικός καλλiτέχνης, αρχτέκτονας

Βιργινία Φιλιππούση
Εικαστικός καλλιτέχνης, φωτογράφος

Αθηνά Χρόνη
Φωτογράφος

Jeff Vanderpool
Athens House of Photography