Τρίτη Φύση

Η Green-Project (www.green-project.org) αποτελεί μία μη κερδοσκοπική οργάνωση με έδρα την Αθήνα. Η ίδρυσή της εμπνεύστηκε από το “World Solar Programme 1996-2005” της UNESCO. Προήλθε από την εθελοντική πρωτοβουλία ενεργών πολιτών, επιστημόνων και καλλιτεχνών, με στόχο την αφύπνιση της περιβαλλοντικής συνείδησης μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας και των «πράσινων οδοιπορικών». Η GP επιδιώκει να αποτελέσει εργαλείο διαπολιτισμικής επικοινωνίας, αποσκοπώντας να συμβάλει στην ανάδειξη των ισχυρών ενεργειακών δεσμών και των κοινών περιβαλλοντικών ανησυχιών μεταξύ των λαών.

Το 2008 πραγματοποιήθηκε με επιτυχία το οδοιπορικό «Green Project στην Ασία: Αθήνα-Πεκίνο από τους δρόμους του μεταξιού στους δρόμους της ενέργειας» (www.greenproject2008.com), η φωτογραφική καταγραφή του οποίου απέσπασε το Μεγάλο Βραβείο Διεθνούς Συμμετοχής στο "Festival de l’ Image Environnementale 2010" στο Παρίσι.

Σε συνέχεια αυτού, το καλοκαίρι του 2010, Διεθνούς Έτους Βιοποικιλότητας, θα υλοποιηθεί η δράση «Green Project στην Αφρική: Κέιπ Τάουν – Αθήνα από τους Δρόμους του Νερού στους Δρόμους της Ενέργειας». Κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, μετά τη διεξαγωγή των αγώνων του 14ου Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA, η ομάδα της GP θα καλύψει 14.000 χλμ των δρόμων του νερού στην Αφρική. Θα ταξιδέψει κατά μήκος των ποταμών Οκαβάνγκο, Ζαμβέζη και Νείλου, των λιμνών Τανγκανίκα, Μαλάουι και Βικτώρια, διασχίζοντας σε 47 ημέρες, τις 10 χώρες της Νότιας Αφρικής, της Μποτσουάνα, της Ζάμπια, του Μαλάουι, της Τανζανίας, της Ουγκάντα, της Κένυα, της Αιθιοπίας, του Σουδάν και της Αιγύπτου.

Στόχος είναι η καταγραφή παραδοσιακών και σύγχρονων, βέλτιστων πρακτικών αξιοποίησης βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις τοπικές κοινωνίες. Mε τη συνδρομή των τοπικών φορέων στις χώρες του οδοιπορικού, η ομάδα θα δωρίσει πιλοτικές εφαρμογές ΑΠΕ και θα παρουσιάσει ψηφιακές εκθέσεις περιβαλλοντικής τέχνης.

To “Green Project στην Αφρική” τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Αντιπροσωπείας της UNESCO, του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, του Υπουργείου Πολιτισμού, του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, του Δήμου Αθηναίων, της Εταιρείας Τουριστικής και Οικονομικής Ανάπτυξης της Αθήνας, του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων και του Site-Greece. Έχει τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Μεγάλος χορηγός φιλοξενίας έχουν αναλάβει τα ξενοδοχεία InterContinental.

Στο πλαίσιο αυτού του ταξιδιού της Green project στην Αφρική: Κέιπ Τάουν – Αθήνα από τους Δρόμους του Νερού στους Δρόμους της Ενέργειας και σε συνεργασία με την γκαλερί a.antonopoulou.art διοργανώνεται έκθεση με θέμα «Τρίτη Φύση».

Με την έννοια «Τρίτη Φύση» ο Jacopo Bonfadio χαρακτηρίζει την παρέμβαση του ανθρώπου μέσα στην φυσική πραγματικότητα. Μια παρέμβαση που κατορθώνει πολλές φορές να ομορφύνει ή και να τελειοποιήσει μέσω της τάξης και της έννοιας του μέτρου, το φυσικό τοπίο. Η δημιουργία κήπων στις πριγκιπικές οικίες στην αναγεννησιακή περίοδο εξηγείται πλήρως μέσα από την φιλοσοφική πραγματικότητα της περιόδου που αναφέρουμε.

Σίγουρα τα αποτελέσματα της ουμανιστικής σκέψης για τον κήπο και την φύση γενικότερα μπορούμε να τα δούμε στους κήπους του Παλάτσο Πίττι στην Φλωρεντία που μας θυμίζουν τον παράδεισο ή μάλλον μας κάνουν να τον σκεφτόμαστε. Ο όρος Τρίτη Φύση μπορεί άνετα να περιπλανηθεί στην ιστορία του μπαρόκ μέσα στους κήπους των Βερσαλλιών, στα Αγγλικά τοπία του Κόνσταμπλ, στους μυστηριώδεις συμβολιστές και προραφαηλίτες και να φτάσει έως τα ηρωικά τοπία των εμπρεσιονιστών.
Η φύση λοιπόν κατά την διάρκεια του μεγαλύτερου μέρους της νεότερης ανθρώπινης ιστορίας είναι σεβαστή από τον άνθρωπο που προσπαθεί να την τελειοποιήσει μέσα από την διακριτική και ανθρώπινη ματιά και πειραματίζεται με αυτή.

Η διακριτική παρέμβαση που περιγράφει ο Βonfadio μέσα από τον ουμανιστικό του θαυμασμό πρώτα για τον άνθρωπο και μετά για τη φύση καθώς και η θεοποίηση, καλλιτεχνική και φιλολογική της φύσης, αρχίζει να κάμπτεται στον μοντέρνο κόσμο.
Αρχή του τέλους της αισθητικής και πνευματικής παντοδυναμίας της φύσης θα ορίσουμε την βιομηχανική επανάσταση.

Την εποχή αυτή αρχίζει ο άνθρωπος να μην παρεμβαίνει στην φύση για να την τελειοποιήσει ή να της δώσει ένα ακόμα πιο άρτιο αισθητικό αποτέλεσμα που θα βοηθήσει την τέρψη του και την πνευματική του ανάταση, αλλά αρχίζει πλέον να την εκμεταλλεύεται αλόγιστα για την «βελτίωση» της καθημερινότητας του. Οι καρποί της φύσης δεν αναφέρονται με τους καλλιεπείς συμβολισμούς των φιλοσόφων μα σαν νούμερα στον λογαριασμό των φυσικών πόρων, σε καινούργιες αυτοκρατορίες που γεννιούνται.

Έτσι λοιπόν η φύση περιφρονείται, δεν υπάρχει η τελειοποίηση της ούτε βέβαια και η εξιδανίκευσή της αλλά η σκληρή πραγματικότητα. Ο άνθρωπος την κακοποιεί αφήνοντας πάνω της τα σημάδια του. Οι καλλιτέχνες πια δεν εμπνέονται από αυτήν, δεν τη θαυμάζουν ούτε νοιώθουν απέναντι της το μυστήριο του ρυθμού και της αρμονίας της.
Στην εποχή μας, συνήθως, η οποιαδήποτε αναφορά του ανθρώπου, ιδιαίτερα των καλλιτεχνών, στην φύση είναι καταγγελτικού χαρακτήρα. Καθώς η τέχνη πάντα συνυπάρχει με την ανθρώπινη ιστορία και μάλιστα πολλές φόρες βρίσκεται και μπροστά της, οι καλλιτέχνες καταγγέλλουν πρώτοι τον βιασμό της φύσης.

Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου και ιδιαίτερα την εικοσαετία 50-70, εποχή της οικονομικής ανόρθωσης της Ευρώπης και της Αμερικής, η καταστροφή της φύσης πάνω στο βωμό του ανθρώπινου καταναλωτισμού είναι πια γεγονός. Η τέχνη κάνει σχόλια πάνω στον καταναλωτισμό, πάνω στο χρεοκοπημένο ιδεολόγημα της αστικής ευημερίας και η ιδέα της «Τρίτης Φύσης» αλλάζει πλέον εννοιολογικό περιεχόμενο. Η Τρίτη φύση είναι πια το καταστροφικό αποτέλεσμα της ασυνάρτητης και εκτός μέτρου ανθρώπινης παρέμβασης πάνω στην φυσική πραγματικότητα. Ένα καθιερωμένο πια πλαίσιο καταστροφής και εξιδανίκευσης του κέρδους πάνω στους φυσικούς πόρους όπου χωρίς καμιά ντροπή υπερκαταναλώνει ο «πολιτισμένος» άνθρωπος. Σήμερα πια η ανθρώπινη παρέμβαση δεν γίνεται για την τελειοποίηση του χώρου ή για να υπερθεματιστεί η μυστηριώδης ομορφιά της φύσης. Σήμερα η ανθρώπινη παρέμβαση έχει γνώμονα συνήθως την κερδοσκοπία.

Η έκθεση προσπαθεί μέσα από ποικιλομορφία μέσων και εκφράσεων να καταγράψει αυτή την πραγματικότητα στην αλλαγή του τοπίου και του φυσικού περιβάλλοντος από τα ίχνη της ανθρώπινης παρουσίας και του πολιτισμού. Σίγουρα δεν καταγράφει την ωραιοποιημένη πλευρά του φυσικού τοπίου, όπως συνηθιζόταν σε προηγούμενες δεκαετίες.

Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες φωτογράφοι, εικαστικοί και κινηματογραφιστές:
Αγιακάτσικα Σμάρα
Αθανασιάδης Χρήστος
Βοργιά Πάσκουα
Γερόλυμπος Γιώργης
Κουτάντος Δημήτρης
Μανέτα Άννα
Μάρκου Νίκος
Μιζάρα Στεφανία
Μιχαλούδης Γιάννης
Μπονάτσου Τίτα
Salameh Georges
Τζώρτζης Γιάννης
Φυσάκης Παύλος
Χουλάκη Μαρία

Επιμελήτρια της έκθεσης είναι η Αγγελική Αντωνοπούλου.

Η έκθεση θα παρουσιασθεί 29 Ιουνίου με 9 Ιουλίου στη γκαλερί a.antonopoulou.art (Αριστοφάνους 20, Ψυρρή).