Aufarbeitung: The Wall

Η ενότητα Aufarbeitung: The Wall αφορά το Τείχος του Βερολίνου είκοσι χρόνια µετά την κατάρρευσή του. Αποτελεί τµήµα µιας φωτογραφικής σειράς που εστιάζει σε τόπους µνήµης που αφορούν την περίοδο του Ψυχρού Πολέµου στην Ευρώπη. Η επεξεργασία του παρελθόντος (Aufarbeitung der Vergangenheit), φράση-σύνθηµα της περίφηµης «έριδας των ιστορικών» που χρωστάµε στον Αντόρνο, περιγράφει την επανεξέταση των ιστορικών γεγονότων µέσα από τη διαχείριση ενός συχνά αµφιλεγόµενου υλικού που προκαλεί αµηχανία και συγκρούσεις, σε βαθµό που πολλοί να την αποκαλούν «µάχη της µνήµης». Μετά την κατάρρευσή του, το 1989, το Τείχος µετράπηκε σε τόπο µνήµης µε πολλαπλές –κατεξοχήν πολιτικές– λειτουργίες, αποκτώντας διεθνείς συµβολικές διαστάσεις και διεκδικώντας τη µερίδα του λέοντος στις µνηµονικές αναπαραστάσεις του 20ού αιώνα. Από τις πρωτόλειες εγκαταστάσεις µε τα πολύχρωµα σηµαιάκια που ανέµιζαν στους απέραντους κενούς χώρους στις αρχές του ‘90 µέχρι τις πρόσφατες προσεκτικά σηµατοδοτηµένες διαδροµές και τα επίσηµα µνηµεία, το Τείχος αποδεικνύει πως η µνήµη δεν νοείται µόνο ως ένα µέσο σύνδεσής µας µε το παρελθόν αλλά και ως ένα µέσο επαν-αναπαράστασης που ανήκει πάντοτε στο παρόν.

Επιµέλεια: Ηρακλής Παπαϊωάννου

Νίκος Παναγιωτόπουλος
Γεννήθηκε στα Εξάρχεια το 1945. Σπούδασε Φωτογραφία στο Λονδίνο (ΒΑ, Polytechnic of Central London, 1974-77). Eίναι διδάκτωρ στις Τέχνες και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες με ειδίκευση στη Φωτογραφία (PhD, University of Derby, 2000-08). Ως σύμβουλος του Υπουργού Πολιτισμού, συντόνισε τη διαμόρφωση και αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για τη φωτογραφία στην Ελλάδα για μια δεκαετία (1994-2004). Έχει δημοσιεύσει, εως σήμερα, ένα σημαντικό αριθμό θεωρητικών και κριτικών κειμένων, έχει οργανώσει και επιμεληθεί φωτογραφικές εκθέσεις, σεμινάρια, εργαστήρια, και ερευνητικά προγράμματα κι έχει συμμετάσχει ως συνδιοργανωτής και εισηγητής σε συνέδρια/ημερίδες. Το φωτογραφικό του έργο έχει εκτεθεί και δημοσιευθεί στην Eλλάδα και διεθνώς. Υπήρξε μέλος του Διαδακτικού Προσωπικού στο Tμήμα Φωτογραφίας του TEI Aθήνας από το 1986 έως το 2012. Τα τελευταία χρόνια συνεργάζεται με το Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.

Πηνελόπη Πετσίνη
Σπούδασε φωτογραφία στην Αθήνα και στη Βρετανία (University of London, Goldsmiths College και University of Derby) με υποτροφία του I.K.Y. Είναι διδάκτωρ των Τεχνών και των Ανθρωπιστικών Επιστημών με ειδίκευση στη φωτογραφία. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα, τόσο ως προς τη θεωρία όσο και ως προς την πρακτική, εστιάζουν στη φωτογραφία και τη σχέση της με την ατομική και συλλογική μνήμη, την ιστορία και την πολιτική. Έχει εκθέσει και δημοσιεύσει εκτεταμμένα στην Ελλάδα και διεθνώς. Διδάσκει θεωρία φωτογραφίας από το 2004 (Τμήμα Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Τεχνών, ΤΕΙ Αθήνας / Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών). Οργάνωσε και επιμελείται το πρόγραμμα της Φωτογραφίας στα πλαίσια του προγράμματος Δια Βίου Μάθησης του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.