ΚΑΣΤΟΡΙΑΝΑ ΡΑΓΚΟΥΤΣΑΡΙΑ

Ο Δήμος Μοσχάτου – Ταύρου στα πλαίσια των αποκριάτικων εκδηλώσεων του 2017 έχει την χαρά και την τιμή να σας προσκαλέσει την Παρασκευή στις 17 Φεβρουαρίου και ώρα 20:00 στα εγκαίνια της ομαδικής έκθεσης φωτογραφίας με τίτλο «ΚΑΣΤΟΡΙΑΝΑ ΡΑΓΚΟΥΤΣΑΡΙΑ», έντεκα μελών των δύο Φωτογραφικών Ομάδων Φωτοστύλ «Φ.Υ.Γ.Ε.Σ.» με έδρα την Αθήνα και «ΦΩΤΟ.κύτταρο» με έδρα την πόλη της Λευκάδας, που θα πραγματοποιηθούν στο Πολιτιστικό Κέντρο «Θεόδωρος Αγγελόπουλος» στο Μοσχάτο από τις 17 Φεβρουαρίου έως τις 26 Φεβρουαρίου 2017.

Τα μέλη των δύο φωτογραφικών ομάδων, μετά από πρόσκληση του Δήμου Καστοριάς, τον Ιανουάριο του 2016 συνεργάστηκαν και αποτύπωσαν με το φωτογραφικό τους φακό τις εκδηλώσεις των Ραγκουτσαριών, με σκοπό να γνωρίσει το ευρύ κοινό μέσα από τα μάτια των φωτογράφων-εκθετών τις εορταστικές εκδηλώσεις των Ραγκουτσαριών, ένα καρναβαλικό έθιμο μοναδικό που η αρχή του χάνεται στα βάθη των αιώνων. Το ζητούμενο της έκθεσης είναι μέσα από έντεκα διαφορετικές ματιές να αποτυπωθεί με ένα εικαστικό αποτέλεσμα το πνεύμα των ραγκουτσαριών, η ιεροτελεστία, η κάθαρση, η έκρηξη χαράς, κεφιού, το συναίσθημα, η αγάπη, η μύηση που αντανακλούνται μέσα από πορτραίτα, στιγμιότυπα, ημερήσια, νυχτερινά και τα παραδοσιακά χάλκινα μουσικά όργανα, χαρακτηριστικό γνώρισμα του Καστοριανού καρναβαλιού.

Εκθέτες: Βασιλική Αγγελακoπούλου, Κωνσταντίνος Βεργίνης, Νίκος Βλαχόπουλος, Γιάννης Ζαφειρόπουλος, Αποστόλης Μαραγκός, Γιώργος Μπάξας, Αναστασία Μπόϊκου, Τατιάνα Σαΐνη, Ελένη Σαραντοπούλου, Κωνσταντίνος Σοφιανός, Βούλα Χόρτη.

Παράλληλα θα εκτεθούν οι διπλωματικές εργασίες των αδελφών Φίσκα Κωνσταντίνας και Φίσκα Μαριάννας για το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο με περίπτωση μελέτης: Ο θεσμός των «Ραγκουτσαριών» στην πόλη της Καστοριάς.

Α) Η επικοινωνιακή πολιτική των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την προβολή πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Ο ρόλος των νέων τεχνολογιών για την ευαισθητοποίηση και συμμετοχή του κοινού της Κωνσταντίνας Φίσκα.

Β) Η βιωσιμότητα των παραδοσιακών γεγονότων στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης της Μαριάννας Φίσκα.

Εγκαίνια: Παρασκευή στις 17 Φεβρουαρίου και ώρα 20:00

Την ημέρα των εγκαινίων την έκθεση θα εγκαινιάσει και θα απευθύνει χαιρετισμό ο Δήμαρχος Μοσχάτου/Ταύρου Ανδρέας Ευθυμίου, θα πραγματοποιηθούν ομιλίες από τον Κωνσταντίνο Σοφιανό, καθηγητή Πληροφορικής σε δημόσιο σχολείο, πρόεδρο του Δ.Σ. της φωτογραφικής ομάδας ΦΩΤΟ.κύττταρο Λευκάδας, και από την Αναστασία Μπόϊκου, φωτογράφο και εισηγήτρια σεμιναρίων καλλιτεχνικής φωτογραφίας, επιμελήτρια της έκθεσης και υπεύθυνης της δημιουργικής φωτογραφικής ομάδας Φωτοστύλ Φ.Υ.Γ.Ε.Σ.

Θα ακολουθήσει προβολή από τις αδελφές Κωνσταντίνα και Μαριάννα Φίσκα με τίτλο:

«Ραγκουτσάρια»: ένας ζωντανός θεσμός στην πόλη της Καστοριάς που αντλεί τη θεματική του από την παράδοση.

Τα «Ραγκουτσάρια» αντλούν τη θεματική τους από την παράδοση. Οι ρίζες τους εντοπίζονται στην κλασική αρχαιότητα.
Το όνομά τους ενδεχομένως να προέρχεται από τη λατινική λέξη rogo «ζητώ», rogator «ζητιάνος», που πολύ εύστοχα ορίζει την ιδιότητα αυτού που συμμετέχει στην ομάδα των μεταμφιεσμένων.

Τα «ρογκουτσάρια» ή «ραγκουτσάρια», εορτάζονταν κατά τα αρχαία Χειμερινά Διονύσια, όπου σύμφωνα με ιστορικές πηγές, θίασος μεταμφιεσμένων με περίεργες προβιές και αυτοσχέδιες μάσκες ή κρανία ζώων, περιφέρονταν στους δρόμους της πόλης με τη συνοδεία μουσικών οργάνων, περιπαίζοντας τους πάντες, κυρίως δε τους άρχοντες, επαιτώντας κεραστικά και φιλοδωρήματα για την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων.
Οι τελετές της διονυσιακής λατρείας μεταφέρθηκαν στη Ρώμη κατά την οποία εορτάζονταν οι ρωμαϊκές «Καλένδες» και στη συνέχεια στο Βυζάντιο. Ήλθαν σε αντίθεση με την επίσημη θρησκεία για να ενσωματωθούν τελικά στις σημαντικές χριστιανικές γιορτές.
Στην οθωμανοκρατία τα βυζαντινά «ραγκουτσάρια» από γλεντική παράδοση μετουσιώνονται σε εκδηλώσεις συγκέντρωσης χρημάτων για κοινωφελείς σκοπούς.

Το έθιμο πέρασε το κατώφλι του 20ου αι. με αρκετές διαφοροποιήσεις οι οποίες αφορούν κυρίως τις μεταμφιέσεις, τα μουσικά όργανα και τα μουσικά ακούσματα λόγω επιρροών που δέχθηκε το έθιμο από ξενόφερτα στοιχεία. Ένα σημαντικό στοιχείο της περιόδου αυτής που διατηρήθηκε μέχρι τη δεκαετία 1920-1930, ήταν η παρουσία του Βάκχου, με τη συνοδεία ενός γαϊδάρου στολισμένου με κληματόφυλλα, στο σαμάρι του οποίου στηριζόταν το ξόανο του θεού Διόνυσου, μέσα στο οποίο υπήρχε ένα μικρό βαρέλι με κρασί. Τα Ραγκουτσάρια πέρασαν το κατώφλι του 21ου αι. μεταφέροντας το Διονυσιακό κέφι στον παρόντα χρόνο. Γιορτάζονται από τις 6 μέχρι τις 8 Ιανουαρίου και στα δρώμενα συμμετέχουν όλοι οι Καστοριανοί, μεταμφιεσμένοι σε «μπουλούκια» κατά συνοικίες.

Την πρώτη ημέρα, μεταμφιεσμένοι κατά μπουλούκια οι Καστοριανοί, περιφέρονται στην οδό Μητροπόλεως και την πλατεία Ομονοίας.
Την δεύτερη μέρα, ανήμερα του «Αϊ Γιαννιού», οι παρέες επισκέπτονται συγγενικά σπίτια παροτρύνοντας τους νοικοκυραίους να συμμετέχουν στο ξέφρενο γλέντι.

Το αποκορύφωμα των εκδηλώσεων σημειώνεται την τρίτη ημέρα, την ονομαζόμενη «πατερίτσα», με την μεγάλη παρέλαση των αρμάτων και των μεταμφιεσμένων μπουλουκιών που ξεκινάει από το Δημαρχείο για να καταλήξει στην πλατεία «Ντολτσό». Κάθε μπουλούκι ζωντανεύει ένα θέμα της επικαιρότητας με πρωτότυπους και εφευρετικούς τρόπους, διεκδικώντας βραβείο διάκρισης. Στη συνέχεια ακολουθεί η βράβευση των καλύτερων συμμετοχών με την παράδοση αναμνηστικών από τη δημοτική αρχή.

Η φωτογραφική ομάδα ΦΩΤΟ - κύτταρο έχει έδρα την πόλη της Λευκάδας και σκοπός της είναι η προώθηση και διάδοση της φωτογραφικής τέχνης, μέσα από το καλλιτεχνικό και γνωστικό επίπεδο των μελών, η ανάδειξη του τεχνικού και καλλιτεχνικού επιπέδου τους, η ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και η προβολή του τόπου μας, μέσα από τη φωτογραφία, με τη δημιουργία σχετικού φωτογραφικού αρχείου.

Η συνάντηση έγινε το 2001 στο σεμινάριο της Αναστασίας Μπόϊκου στην Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία, τα χρόνια πέρασαν, οι δεσμοί φιλίας και αγάπης για τη φωτογραφία παρέμειναν και το 2009 μετουσιώθηκαν στη δημιουργική φωτογραφική ομάδα Φωτοστύλ Φ.Υ.Γ.Ε.Σ. Δραπέτες πλέον της σύγχρονης εικονικής πραγματικότητας με όχημα τη φωτογραφική τους μηχανή καταγράφουν το Φως με Ύφος σε Γκρίζες και Έγχρωμες Στιγμές, μέχρι το επόμενο κλικ.