Το Σύμπαν της Ρωσικής Πρωτοπορίας: Τέχνη και εξερεύνηση του Διαστήματος, 1900 - 1930

Σ’ ένα ταξίδι στο… διάστημα συμμετέχει το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, αφού 58 οκτώ έργα της Συλλογής Κωστάκη του ΚΜΣΤ ταξίδεψαν στην Ισπανία για την έκθεση «Το Σύμπαν της Ρωσικής Πρωτοπορίας: Τέχνη και εξερεύνηση του Διαστήματος, 1900 - 1930». Η έκθεση φιλοξενείται στο Ιδρυμα Μποτίν (Fundacion Marcelino Botin) στην πόλη Σανταντέρ, της βόρειας Ισπανίας και θα διαρκέσει ως τις 19 Σεπτεμβρίου.

Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει έργα καλλιτεχνών της Συλλογής Κωστάκη, όπως των Ιβάν Κλιουν, Ιβάν Κουντριασόφ, Βλαντιμίρ Τάτλιν, Μιχαήλ Ματιούσιν, Αλεξάντρ Ρότσενκο, η Μαρία Εντερ και Σολομόν Νικρίτιν –τα οποία αποτελούν πάνω από το  50% του συνολικού αριθμού των έργων της έκθεσης. Στην έκθεση συμμετέχουν ακόμα με έργα τους μεγάλα μουσεία από όλο τον κόσμο όπως το Μουσείο Πομπιντού, η Πινακοθήκη Τρετιακόφ της Μόσχας, το Κρατικό Μουσείο της Αγίας Πετρούπολης, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ρωσίας, το Μουσείο Διαστήματος της Μόσχας, η Πινακοθήκη Λορεντσέλι του Μιλάνου και το Μουσείο Te Papa Tongarewa στο Ουέλιγκτον της Νέας Ζηλανδίας.

Τα έργα που παρουσιάζονται διερευνούν τη στενή σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την επιστήμη στη Ρωσία πριν και μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Ένα μέρος της έκθεσης είναι αφιερωμένο στην περίοδο που οι Σοβιετικοί επιστήμονες δημιούργησαν και εκτόξευαν από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ- πριν από τους Αμερικανούς - τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο, το «Σπούτνικ 1», μια αλουμινένια σφαίρα μεγέθους μιας μπάλας ποδοσφαίρου, ανοίγοντας το δρόμο για το Διάστημα. Εν τω μεταξύ η ιδέα για ένα εικαστικό ταξίδι στο διάστημα είχε αρχίσει ήδη να συνεπαίρνει πολλούς καλλιτέχνες, όπως τον Καντίνσκι, τον Τάτλιν, τον Μαλέβιτς, τον Νικρίτιν και άλλους εκπρόσωπους της Ρωσικής Πρωτοπορίας. Ο Μάλεβιτς, μάλιστα, ασχολήθηκε με την έννοια της πτήσης και των δορυφόρων στους μη-αντικειμενικούς πίνακές τους, ενώ ο Νικρίτιν αναπαριστούσε τα πρώτα zeppelins. Εκτός από τα αριστουργήματα της Ρωσικής Πρωτοπορίας στα εκθέματα συμπεριλαμβάνονται και σπάνιες παλιές φωτογραφίες και αφίσες, αλλά και μοντέλα τεχνητών δορυφόρων και διαστημοπλοίων.

Στο πλαίσιο των παράλληλων δράσεων, μυστικά και εμπειρίες από τα ταξίδια του στο διάστημα θα μοιραστεί με το κοινό, ο Ισπανός αστροναύτης Πέδρο Ντούκε σε σχετική διάλεξή του. Θα υπάρξει, επίσης και κινηματογραφικό αφιέρωμα με τίτλο «Κόσμος: Τα σύνορα του ρωσικού κινηματογράφου». Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει την προβολή από ταινίες Ρώσων σκηνοθετών, πρώιμες του είδους της επιστημονικής φαντασίας –μεταξύ των οποίων και «Η βασίλισσα του πλανήτη Άρη» του Γιάκοβ Προταζάνοφ (1924) και «Το κοσμικό ταξίδι» του Βασίλι Ζουράβλεφ (1936).

Με την έκθεση αυτή συνεχίζονται οι συνεργασίες και οι συμπαραγωγές του Κ.Μ.Σ.Τ. με τα μεγαλύτερα μουσεία της Ευρώπης στη βάση της συλλογής Κωστάκη, η οποία ως το 2013 θα ταξιδέψει στην Ισπανία, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ολλανδία, τη Δανία, την Ιταλία, τη Γερμανία και αλλού, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι το Κ.Μ.Σ.Τ. είναι ενταγμένο στον διεθνή χάρτη μουσείων.

Η διευθύντρια του Κ.Μ.Σ.Τ. Μαρία Τσαντσάνογλου διευκρινίζει:

«Πρόκειται για μια έκθεση που εξετάζει το διάστημα από διαφορετικές οπτικές γωνίες ταυτόχρονα: από την πλευρά της επιστήμης, της αισθητικής, της οντολογίας, της μεταφυσικής. Αυτό που είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον στην έκθεση είναι αφενός η εμφανής σύγκλιση επιστήμης και τέχνης στην εποχή της ρωσικής πρωτοπορίας και αφετέρου η έμπρακτη απόδειξη ότι αυτό που φαντάζει ουτοπικό και ποιητικό μπορεί τελικά να υλοποιηθεί και να αλλάξει ριζικά τη ζωή των ανθρώπων. Η μεταφυσική αισθητική θεωρία του σουπρεματισμού από τον Μαλέβιτς ως την τέχνη που καταγράφει και ερμηνεύει το σύμπαν και η ουτοπική φιλοσοφική θεωρία για την αποίκιση πλανητών του Φιόντοροφ βρίσκουν την πραγμάτωσή τους στους πρώτους πυραύλους που σχεδίασε ο μηχανικός Τσιολκόφσκι».

Επιμελητές της έκθεσης είναι ο καθηγητής του USC, John Bowlt, η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ανατολικών Σπουδών της Νάπολι, Nicoletta Misler. Ο κατάλογος περιέχει εκτενές εισαγωγικό κείμενο των επιμελητών καθώς και άρθρα ιστορικών τέχνης, φιλόσοφων και αστρονόμων.

ΚΡΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Κολοκοτρώνη 21, Σταυρούπολη 56430, Θεσσαλονίκη
Τ: 2310 589140-1 & 3, F: 2310 600123
www.greekstatemuseum.com - info@greekstatemuseum.com

Αποθήκη Β1, Λιμάνι - Τ.Θ. 107 59, 54110 Θεσσαλονίκη
www.cact.gr - info@cact.gr - www.myspace.com/cact_